مرغ مادر گوشتی "جوجه کشی " تولید جوجه یک روزه گوشتی

نام مدیر: رحیم صالحی زمینه فعالیت: مرغ مادر گوشتی " جوجه کشی محصول و خدمات: تولید جوجه یک روزه گوشتی شماره تماس: 44271040 011 استان: مازندران شهرستان: آمل آدرس: آمل خیابان هراز جنب بانک سپه

مرغ مادر گوشتی "جوجه کشی " تولید جوجه یک روزه گوشتی

نام مدیر: رحیم صالحی زمینه فعالیت: مرغ مادر گوشتی " جوجه کشی محصول و خدمات: تولید جوجه یک روزه گوشتی شماره تماس: 44271040 011 استان: مازندران شهرستان: آمل آدرس: آمل خیابان هراز جنب بانک سپه

مدیریت تخم مرغهای قابل جوجه کشی



  

برای تولید جوجه های گوشتی با رشد سریع، تخم مرغهای قابل جوجه کشی مطلوب، مرغهای مادر وتخم مرغهای تولیدی در طول دوره بایستی دایما" از نظروزن، اندازه ، کنترل  گردند، زیرا یکی از فاکتور های اصلی انتخاب در آمیخته های گوشتی در سالهای اخیر وزن تخم مرغ می باشد.

تحقیقات سالهای اخیر نشان داده است که بین وزن تخم مرغ وماندگاری تولید نسبت مستقیم وجوددارد. برسیها نشان داده اند که اگر ماندگاری تولید کاهش یابد، وزن تخم مرغ افزایش خواهد یافت، برای حل این مشگل و حفظ وزن بدن مرغ ودر نتیجه تداوم ماندگاری

تولید، لازم است برنامه کاهش دان اجرا گردد. زمان کاهش دان به عوامل متعددی بستگی دارد از جمله،

_ وزن بدن مرغ وتغیرات آن از شروع تولید.

_ تولید روزانه وروند ادامه آن.

_وزن تخم مرغ و روند ادامه آن.

_مدت زمان برداشت دان.

_وضع گله از نظر سلامتی.

_درجه حرارت وشرایط محیط.

_ کیفیت دان از نظر انرژی وپروتیین.

_ مقدار دان دریافتی در پیک تولید.

_ تاریخچه گله (وضع گله در دوره پرورش وعملکرد آن قبل از پیک تولید).


از آنجاییکه عوامل ذکر شده بالا در تمام گله هایکسان نیستند لذا برنامه کاهش دان در هر گله متفاوت خواهد بود.

توصیه عمومی برای کاهش دان بشرح زیر میباشد:

از هفته 27 تا34 دادن حداکثر دان با در نظر گرفتن در صد تولید (پیک تولید).

از هفته 35 تا 50 کاهش تدریجی(با در نظر گرفتن وزن مرغ، وزن تخم مرغ،درصد تولید) تا 150 گرم در روز برای هر پرنده و یا به عبارتی412 کیلو کالری در روزدر 50 هفتگی.

از هفته 50 به بعد ثابت ماندن مقدار دان.


برنامه های کنترلی:

_وزن کشی هفتگی وکنترل تغییرات وزن که معمولا" استاندارد 15 تا 20 گرم افزایش در هفته است.

_وزن روزانه تخم مرغ وتغیرات آن با توجه به وزن استاندارد.

_شرایط فیزیکی مرغ یعنی وضع عضله سینه- وضع چربی بدن – وضع پرها و پوشش عمومی – شرایط پا – تاج – و رنگ سر وصورت وضع عمومی بدن و در نهایت در صد تولید.

مقدار جیره باید طوری تنظیم گردد که بتواند در مقابل تغیرات غیرقابل انتظار احتیاجات طیوررا برآورد کند. بعنوان مثال وقتی درجه حرارت بیش از حد بالا باشد با توجه به احتیاجات انرژی حیوان بتوان در مقدار جیره تعدیل لازم را انجام داد.

تاکید میگردد که عدم کنترل ودر نتیجه شکست در کنترل وزن بدن از هفته 30 به بعد بطور مشخص تداوم تولید را تحت شعاع قرار خواهد داد.


جمع آوری و مدیریت تخم مرغ های قابل جوجه کشی:

یک تخم مرغ حدود 22 تا 24 ساعت زمان لازم دارد که از مجرای تخم عبور کرده وتولید گردد تقسیم سلولی از مجرای تخم شروع شده، بطوریکه در موقع تولید هر تخم مرغ نطفه دار دارای 60000 سلول است که در ادامه در گروه های مختلف اقدام به وجود آوردن اندامهای خواهند نمود.

هر تخم مرغ نطفه دار  یک موجود زنده است بنا بر این باید در نظر داشت که جمع آوری نادرست آن از لحظه تولید ببعد ممکن است تولید جوجه یک روزه درجه یک را تحت تاثیر قرار دهد.

تقسیم سلولی از دمای 27 درجه ببالا شروع و ادامه می یابد واز دمای 26 درجه بپایین کند ودر نها یت در دمای 20-21 بطور کامل متوقف میگردد. این دما را صفر فیزیو لوژیک می نامند. اگر تقسیم سلولی  تا پنج ساعت پس از تخمگذاری ادامه یابد وسپس تخم مرغ به سردخانه انتقال یابد شاهد افت درصد هچ بدلیل جنین مردگی خواهیم بود. بنا بر این باید شرایطی ایجاد کرد که تخم مرغها هر چه سریعتر به سردخانه با دمای 20-18 درجه سانتی گراد انتقال یابند. دراین رابطه باید گفت که جمع آوری متعدد موجب خنک شدن یکنواخت تخم مرغها شده ولذا این موضوع اهمیت جمع آوری 6  تا 8 بار در روز را روشن میکند.


جمع آوری در سیستم لانه های اتوماتیک:

شرایط نوار جمع آوری در لانه های  اتوماتیک باید از نظر حرارت کنترل گردد که نه خیلی گرم (بالاتر از صفر فیزیولوژیک)و نه خیلی سرد(که امکان ایجاد شبنم روی پوسته) گردد. نوار جمع آوری وپوشال مصنوعی این نوع لانه ها باید مرتب تمیز گردد. پس از تمیز کردن نوار جمع آوری تخم مرغ باید دقت کرد که نوار خشک شده باشد و پس از اتمام جمع آوری قسمت انتهایی یعنی خروجی آن خوب بسته باشد که مانع ایجاد کوران گردد در غیر این صورت کوران موجب سرد شدن این نوار خواهد شد.

لانه های اتوماتیک دارای مزایایی هستند از جمله کم شدن نیروی کار گری ولی  مثل بسیاری دیگر از سیستمهای اتوماتیک لازم است از نظر نگهداری واستفاده بهینه دقت لازم صورت گیرد. در سالنهایی که دارای لانه اتو ماتیک هستند باید دقت گردد  که اکثر تخم مرغها در لانه ها گذاشته شوند

وهمچنین در اینگونه لانه هامدیریت نگهداری وتاسیساتی باید دقت نماید که از شکستگی تخم مرغها جلو گیری گردد در مجموع لانه های اتوماتیک نیروی کار کمتری لازم دارد ولی قطعا" نیاز به افراد مسول ضروری میباشد.

توصیه میگردد که نوار جمع آوری تخم مرغ دو هفته قبل از شروع تولید روزی یک الی دو بار کار کند که طیور به صدای آن عادت نمایند.

 

تخم مرغهای بستر:

متاسفانه درصدی ازتخم مرغهای روی بستر تولید میگردند این تعداد بستگی به فاکتورهای مدیریتی زیادی دارد:

_ عدم لانه گذاری بموقع واستاندارد نبودن آنها

_عدم هماهنگی بلوغ جنسی مرغها وخروسها

_مشگل یکنواختی نور در تمامی قسمتهای سالن

_صحیح نبودن طول دانخوری باتوجه به توصیه کمپانیها که معمولا 15 سانت برای هر مرغ میباشد

_عدم هماهنگی تحریک نوری با وزن مرغها

_عدم تناسب درصد مرغ وخروس (جفتگیری بیش از حد موجب افزایش تخم مرغ بستری می گردد)

_عدم تناسب زمان توزیع دان با پیک تخمگذاری، زمان توزیع دان یا باید بلافاصله بعد از روشنایی ودادن آب باشد ویا5 تا 6 ساعت بعد از روشنایی باید اجرا گردد.تا مرغها برای دان خوردن از لانه خارج نشوند

_عدم جمع آوری مرتب تخم مرغهای بستردر شروع تولید(هفت بار در روز) یادمان باشد  تخم مرغهای کثیف را نباید به جوجه کشی فرستاد


نگهداری تخم مرغهای جوجه کشی

تخم مرغهای قابل جوجه کشی پس از جمع آوری و ضد عفونی باید ظرف مدت 30 دقیقه به سردخانه مجهز به سیستم کنترل حرارت .رطوبت انتقال داده شوند. بعضی از مواردیکه خالی از اشکال نیست عبارتند از:

-تخم مرغهایی که بموقع جمع نشوند سرد شده و در صورت وارد شدن مرغ دیگری برای تخمگذاری دوباره گرم خواهند شد.

تهویه ضعیف لانه های تخمگذاری که امکان دارد درجه حرارت ببالای 27 درجه سانتیگراد برسد.

جمع آوری تخم مرغها در شانه های کاغذی که موجب طولانی شدن زمان خنک شدن تخم مرغ میشود.

مواقعی دیده شده که تخم مرغهای جمع آوری شده بدون دلیل در سالن یا سرسالن میمانند.

در مواقعی که حمل تخم مرغها با گاری است گاری مناسب نیست وامکان دارد تا تکمیل شدن آن تخم مرغهای قبلی درشرایط نامناسب بمانند.

مناسب نبودن درجه حرارت درجریان جمع آوری.

گردش ناقص هوا.

برای رسیدن به جوجه درآوری مطلوب درجه حرارت قابل قبول ورطوبت مناسب در طول حمل ونقل و همینطور در مدت نگهداری بسیار مهم است.-

در صد رطوبت

درجه حرارت سانتیگراد

مدت نگهداری بروز

70-75%

18-20

1-3

70-75%

16-18

4-10

 

برای نگهداری تخم مرغها بمدت طولانی پایین آوردن درجه حرارت سردخانه کمک خوبی درحفظ کیفیت تخم مرغ خواهد داشت.

جریان صحیح هوا که دربالا ذکر شد برای رسیدن ونگهداری رطوبت وحرارت در حد مطلوب با حداقل تغیرات (1+) در مدت نگهداری تخم مرغ نقش اساسی را ایفا میکند.

-حرارت بیش از حد موجب رشد باکتریها می گردد.

-حرارت پایین خطر ایجاد شبنم روی پوسته را دارد.


-رطوبت بیش از حد موجب رشد قارچ می گردد.

-گردش بیش از حد هوا موجب بالا وپایین شدن حرارت خواهد شد.

گردش کم هوا موجب گرم شدن دوباره تخم مرغ میگردد.

محل تخلیه و بارگیری تخم مرغ باید سر پوشیده باشد.

دستگاههایی وجود دارد که مخصوص اندازه گیری وثبت درجه حرارت می باشند که برای کنترل وارزیابی بسیار با ارزش هستند.

انبار نگهداری وسردخانه بایستی بقدر کافی بزرگ باشند که بتوانند براحتی تخم مرغهای تولیدی را در خود جای دهند.

لازم است بین دیوارها وردیفهای تخم مرغ حدود 40 سانت فضای خالی وجود داشته باشد. فاصله سطح تخم مرغهای انبار شده با سقف انبار  حداقل باید 5/1 متر در نظر گرفته شود.


بهداشت وضد عفونی تخم مرغهای جوجه کشی:

توجه دقیق به ضدعفونی این تخم مرغها موجب افزایش درصد جوجه درآوری وبالا رفتن کیفیت جوجه های تولیدی خواهد شد. نفوذ باکتری از پوسته موجب تلفات اولیه – تضیف جنین- افزایش جو جه های درجه 2- عفونت کیسه زرده- مرگ جنین در هفته آخر دوران جوجه کشی- افزایش تخم مرغهای انفجاری- در نهایت افرایش آلودگی بقیه تخم مرغهای موجود در دستگاه جوجه کشی خواهد شد.

محلهایی که می توانند موجب آلودگی گردند وباید کنترل شوند. عبارتند ازپوشال لانه ها،تسمه جمع آوری تخم مرغ در لانه های اتو ماتیک،شانه های جمع آوری ونگهداری تخم مرغ،تخم مرغهای بستری ،مه پاشهای سالن، رطوبت سازها، اطاق تخم مرغ ونگهداری آن هواکشها وتیغه های آن.

بهترین حالت وایده آل ترین زمان برای ضدعفونی تخم مرغها، بلا فاصله پس از جمع آوری آنهاست که هنوز تخم مرغها گرم می باشند. وقتی تخم مرغ سرد گردد محتویات آن منقبض شده ودر نتیجه هر باکتری که در روی پوسته باشد بلافاصله از طریق منافذ پوسته وارد و موجب آلودگی میگردد.

تمیز کردن تخم مرغهای کثیف بوسیله سمباده،کارد،سیمهای ظرفشویی، هر چند اجرا میشود ولی میتواند موجب آلودگی تخم مرغ گردد، یک تخم مرغ تمیز تخم مرغی است که هچوقت کثیف نشده باشد.


راههای زیادی برای ضد عفونی تخم مرغ وجود دارد هر کدام را اجراِء میکنید موارد زیرا باید در نظر داشته باشید:

-قادر به از بین بردن 90% باکتریها باشد

-برای جنین خطرناک نباشد.

-برای مجریان زیان آور نباشد.

-موجب خرابی کوتیکول نگردد.

-پوسته تخم مرغ را مرطوب نکند.

-موجب افزایش درجه حرارت تخم مرغ نگردد.


در صورتیکه تخم مرغهای بستری بعنوان تخم مرغ قابل جوجه کشی مورد استفاده قرار میگیرند بهتر است آنها از تخم مرغهای تمیز جدا شده وترجیحا درسینی های پایینی ستر چیده شوند. انتظار از یک تخم مرغ جوجه کشی این است که حفاظت فیزیکی وتغذیه  جنین را به عهده گرفته وآن را درمقابل عفونت های باکتریایی محافظت کند درنهایت جنین را در یک شرایط مناسب درون پوسته نگهداری نماید

کلیاتی بر جوجه کشی




 

به دو صورت طبیعی و مصنوعی وجود دارد.
در نوع طبیعی مرغ کرچ مدت زمانی را روی تخمها می خوابد تا جوجه ها از تخم خارج شوند اما درجوجه کشی مصنوعی ازماشینهای جوجه کشی استفاده می شود.

 محاسن روش مصنوعی:

1) نیازی به مرغ کرچ وجود ندارد .
2)
هربارتعداد زیادی تخم را می توان به جوجه تبدیل کرد.
3)
بهداشت ومقابله با بیماریها آسانتر است.
جنین برای رشد و نمو خود به تمام عناصر غذایی نیازمند است که آنها را ازتخم مرغ می گیرد و فقط اکسیژن است که ازهوا تامین می شود.
تا روز چهارم جوجه کشی قندها منبع اصلی انرژی هستند.
از روز پنجم تا نهم پروتئین به عنوان منبع انرژی می باشد.
از روز نهم تا پایان دوره چربی ها انرژی مورد نیاز را تامین می کنند.
کلسیم مورد نیاز در دوره جنینی ازپوسته تامین می شود کلسیم موجود در زرده بعد ازخروج جوجه ازتخم مورد استفاده قرار می گیرد
.
نیاسین و ویتامینC توسط جنین ساخته می شود و بقیه ویتامینها ازطریق تخم مرغ در اختیار جنین قرار می گیرد.

میزان تلفات

تلفات جنین در طی دوره جوجه کشی متفاوت می باشد و بیشتر تلفات را طی مراحل زیر مشاهده می کنیم:
ـــ
روز دوم تا چهارم: به علت عدم توانایی سازگاری جنین با تغییرات فیزیولوژیکی وبیوشیمیایی به وجود آمده در مراحل رشد( کمبود ویتامین A وE منجربه افزایش تلفات می شود)
ـــ
روزهای یازدهم تا چهاردهم: به علت کمبود عناصر غذایی
ـــ
روزهای هفدهم تا بیست ویکم
: به علت تغییرات حرارت و رطوبت و… در ماشینهای جوجه کشی ( برای کاهش تلفات در این مرحله از باز و بسته کردن زیاد ماشینهای جوجه کشی باید خودداری نمود).
 

دوره جوجه کشی در ماکیان

انواع ماکیان

دوره جوجه کشی (روز)

      انواع ماکیان     

  دوره جوجه کشی (روز) 

مرغهای بومی

20 -19

بوقلمون

30 -28

مرغهای نژاد متوسط

21

غاز

31- 28

مرغهای نژاد سنگین

23-21

اردک

29- 27

مرغهای نژاد سبک

21- 20

کبوتر

18-16

 

  

مراحل تکامل اعضای جنین

مرحله

رشد اعضای بدن

روز اول

تشکیل جنین ، ظهور لوله های اولیه ، ستون فقرات ، اغصاب ، سر و چشم

روز دوم

تشکیل قلب و گوش و شروع ضربان قلب

روز سوم

تشکیل بینی ، بالها و پاها

روز چهارم

تشکیل زبان

روز پنجم

تشکیل دستگاه تناسلی و تمایز جنسی

روز ششم

تشکیل و شکل گرفتن منقار و پنجه ها

روز هفتم

تشکیل پرها

روز دهم

تشکیل منقار

روز سیزدهم

شروع به رشد پنجه ها و فلسها

روز چهاردهم

قرار گرفتن جنین در موقعیت اصلی خود در داخل تخم مرغ (سر به طرف قسمت بزرگ تخم مرغ قرار         می گیرد.)

روز شانزدهم

جذب کامل سفیده

روز هفدهم

کاهش مایع آمنیون

روز نوزدهم

ورود کیسه زرده به حفره بدنی

روز بیستم

جنین همه فضای تخم مرغ به جز کیسه هوا را پر می کند و سر زیر بال راست قرار می گیرد.در اثر انقباض ماهیچه گردن و زائده منقار بالا  پوسته سوراخ می شود.    

روز بیست و یکم

خروج جنین از تخم

 

 ویژگی های تخم مرغ مناسب جهت جوجه کشی

1) نطفه داری:

تخم مرغ نطفه دار شامل تخم مرغی می شود که اسپرم و تخم در ناحیه شیپور با هم ترکیب شده باشند.
این مورد در نژادهای سبک مثل لگهورن حدود90% و در نژادهای سنگین حدود80% است.

عوامل موثربرنطفه داری

ـــ مرغها وخروسهای مولد:
توجه در انتخاب مرغها وخروسهای مولد حائز اهمیت می باشد. باید از خروسهای جوان استفاده کرد تا به اندازه کافی فعال باشند و به اندازه کافی اسپرم تولید کنند ،جهت استراحت کافی خروسها باید از آنها به طور متناوب استفاده نمود زیرا قدرت باروری خروسها از سال دوم به بعد کاهش می یابد.
در نژادهای سبک به ازای هر 15 مرغ یک خروس
، در نژادهای سنگین به ازای هر 8 تا10مرغ یک خروس ودر نژادهای د ومنظوره به ازای هر12 مرغ یک خروس به کار می رود.

ـــ‌ تغذیه گله:
کمبود برخی ویتامینها به خصوص A وE و پروتئین جیره باعث کاهش نطفه داری می شود.

ـــ شرایط آب وهوایی:
از عوامل موثر در تولید اسپرم می باشد. در هوای سرد به علت یخ زدن تاج خروس میزان تولید اسپرم کاهش می یابد، از این روبرای جلوگیری از این مشکل تاج خروس را قطع می کنند. هوای گرم نیز منجربه کاهش تولید اسپرم می شود، همچنین در هوای بسیار گرم جمع آوری تخم مرغ جهت جوجه کشی صورت نمی پذ یرد.
ـــ‌ نور:
نور کافی در سالنهای پرورش ازجمله عوامل موثر بر نطفه داری می باشد. نور با تاثیر بر ترشح هورمونهای هپوفیز موجب رشد بیضه ها و افزایش تولید اسپرم می شود.

 ـــ تولید تخم مرغ:
با افزایش میزان تخمگذاری ، درصد نطفه داری نیز افزایش می یابد.

ـــ سن مرغ:
در اوایل تخمگذاری، اندازه تخم مرغها کوچک و میزان نطفه داری پایین است و در طول دوره تخمگذاری با افزایش وزن تخم مرغ درصد نطفه داری نیز افزایش می یابد
. در مرغهای جوان درصد نطفه داری پایین است و با افزایش سن نیز درصد نطفه داری کاهش می یابد.

- نژاد:
نطفه داری در نژادهای گوناگون متفاوت می باشد.
معمولا در نژادهای سنگین به دلیل تمایل کمتر برای جفتگیری میزان باروری کمتر از نژادهای سبک است.

- روش های جفتگیری:
خویش جفتی اثر منفی بر میزان نطفه داری دارد. در نتیجه با افزایش همخونی نطفه داری کاهش می یابد وآمیخته گیری منجر به افزایش میزان نطفه داری می شود. میزان نطفه داری در جفتگیری گله ای بیش ازسایر روشها از جمله جفتگیری لانه ای و تجربی است.

2) شکل ظاهری تخم مرغ:

از جمله عوامل موثر در جوجه کشی می باشد. از این رو رعایت نکات زیر در این زمینه ضروری است:

- اندازه:
تخم مرغهای جوجه کشی باید اندازه متناسب داشته باشند یعنی در حقیقت نه خیلی بزرگ و نه خیلی کوچک باشند
. 

- وزن:
وزن مناسب جهت تخم مرغهای جوجه کشی 60-50 گرم می باشد که در نژادهای سنگین بیشتر است.

 - اختلالات شکل ظاهری:

از به کار بردن تخم مرغهای با ظاهرغیرطبیعی (کشیده ـ گرد ـ موج دار) باید اجتناب گردد. این امر در زمینه اصلاح نژاد برای جلوگیری از به وجود آمدن تخم مرغهای غیر طبیعی از جوجه های حاصله موثر می باشد. 

- ضخامت پوسته:
تخم مرغهای دارای پوسته بسیار ضخیم و نازک مناسب جوجه کشی نیستند. نازک بودن پوسته منجر به تبخیر آب بیشتر و کاهش درصد جوجه در آوری می شود، از طرفی در این حالت کلسیم کافی برای رشد جنین تامین نمی گردد. ضخیم بودن پوسته سبب بوجود آمدن مشکل در زمان خروج جوجه از تخم می شود

- اختلالات تخم مرغ:
تخم مرغهایی که سفیده غلیظ تری دارند و یا زرده آنها رنگی تر می باشد به علت همراه داشتن میزان مواد غذایی بیشتر جهت رشد و نمو جنین درصد جوجه درآوری بیشتر دارند
.

3) ذخیره سازی تخم مرغهای قابل جوجه کشی:

تخم مرغها پس ازجمع آوری بلا فاصله در ماشینهای جوجه کشی قرار نمی گیرند بلکه مدتی نگهداری می شوند و یکباره به ماشین جوجه کشی منتقل می شوند.
از جمله عوامل موثر بر نگهداری تخم مرغ موارد زیر می باشد
:

 - حرارت:
دمای مناسب محل نگهداری تخم مرغ حدود15- 10 درجه می باشد و در این دما امکان نگهداری تخم مرغ برای یک هفته فراهم است. به دنبال افزایش زمان نگهداری دمای محیط را باید اندکی کاهش داد. البته افزایش مدت زمان نگهداری منجر به کاهش جوجه درآوری می شود. شایان ذکر است اگر دمای محیط بیش از 21درجه سانتی گراد باشد رشد جنین آغاز شده و به علت عدم مناسب بودن شرایط رشد پس از مدتی متوقف می گردد و جنین از بین می رود.

 - رطوبت:
رطوبت نسبی در اتاقهای نگهداری تخم مرغ حدود 80-75% می باشد. کاهش میزان رطوبت منجر به تبخیر آب داخل تخم مرغ و در نتیجه کاهش میزان جوجه در آوری می شود.

4) وضعیت قرار گرفتن تخم مرغها:
تخم مرغها در محل نگهداری به صورتی قرار می گیرد که قسمت پهن تخم آنها رو به بالا باشد. البته طی زمان نگهداری باید تخم مرغها را روزی چند بار چرخاند ، زیرا عدم توجه به این موضوع منجر به چسبیدن جنین به پوسته و کاهش جوجه در آوری می باشد.

5) حمل و نقل تخم مرغهای جوجه کشی:

عمل نقل و انتقال تخم مرغها باید با احتیاط کامل صورت گیرد.
عدم توجه به این موضوع و وجود تکانهای شدید ضمن حمل و نقل ممکن است منجر به پاره شدن کیسه های هوایی و یا ایجاد تغییراتی در داخل تخم مرغ و به دنبال آن کاهش جوجه در آوری شود. از این رو باید با قرار دادن قسمت پهن تخم مرغ به طرف بالا باید در بسته بندیهای مناسب حمل شوند.

سالنهای جوجه کشی

سالن جوجه کشی شامل قسمتهای زیر می شود:

ـــ اتاق دود دادن
ـــ اتاق درجه بندی
ـــ اتاق نگهداری تخم مرغ
ـــ اتاق شستشو
ـــ اتاق انکوباتور(ستر)
ـــ اتاق هچر
ـــ اتاق نگهداری جوجه

مراحل جوجه کشی

1) ستر:
در کارخانه های جوجه کشی 18روزاول ( ازساعت 440-0) تخم مرغها رادرداخل دستگاه ستر (تخم مرغ گیر) که دمای آن2/37 ورطوبت آن60%است قرارمی دهند.
در دستگاه سترچهارعامل باید مورد توجه قرارگیرد:

ـــ دما
دمای مناسب برای جوجه کشی به طور متوسط معادل 38-37 درجه می باشد. کاهش دما منجر به دیرتر خارج شدن جوجه ها از تخم مرغ می شود وافزایش آن منجر به زودتر خارج شدن جوجه ها از تخم مرغ می گردد. درجه حرارت مناسب درماشینهای مختلف تا حدودی متفاوت می باشد
.

ـــ رطوبت
رطوبت دمای موجود در ماشینهای جوجه کشی سبب تبخیر آب ازتخم مرغها و تلفات جنین می شود. از این روتوجه به رطوبت مناسب از اهمیت بسیاری برخوردار است. از طرفی کاهش رطوبت ماشینهای جوجه کشی منجر به افزایش تبخیر و وسیع تر شدن کیسه های هوایی داخل تخم می شود. در نتیجه نوک جوجه زود تر به اطاقک هوا می رسد. همچنین افزایش رطوبت نیزمنجر به وسعت دیر بهنگام کیسه هوا شده وجوجه در این زمان قادر به تنفس نخواهند بود. رطوبت ماشینهای جوجه کشی به دمای آنها و سرعت تهویه بستگی دارد.

ـــ تهویه
طی دوره جوجه کشی اکسیژن مورد نیاز جنین توسط منافذ موجود در پوسته تخم مرغ تامین می شود.دی اکسید کربن نیز از همین منافذ خارج می گردد.میزان اکسیژن مورد نیاز جهت رشد جنین حدود21%می باشد.به ازای هر1%کاهش میزان اکسیژن 5%میزان جوجه دهی کاهش می یابد.همچنین عدم خروج دی اکسید کربن وتجمع آن در اطراف تخم مرغها منجر به کاهش درصد جوجه درآوری می شود.چنانچه غلظت دی اکسید کربن به 5%برسد درصد جوجه درآوری به صفر خواهد رسید.حداکثر میزان افزایش غلظت دی اکسید کربن ماشینهای جوجه کشی 5%می باشد. تهویه مشابه سالنهای پرورش اعمال می گردد وچون اکسیژن احتیاج است ودی اکسید کربن دفع می گردد در نتیجه در زمستان گرم ودر تابستان باید سرد باشد.در جوجه کشی فشار مثبت در تهویه مطلوب تر است و جهت تهویه از سمت تمیزترین قسمتها (سترها) به آلوده ترین بخش (اتاق شستشو) می باشد.بین قسمتهای مختلف درها دوطرفه هستند و از هر طرف قابل بازشدن می باشد.اگر تهویه در قسمتهای مختلف به صورت مجزا انجام شود مطلوبتر می باشد.

ـــ چرخش تخم مرغها
نحوه قرار گرفتن تخم مرغها به صورتی است که قسمت پهن آنها به طرف بالا باشد،درغیر این صورت سر جوجه در قسمت باریک قرار می گیرد و قادر به تنفس نبوده وازبین می رود.چرخاندن تخم مرغها عملی است که در جوجه کشی طبیعی توسط خود مرغ انجام می شود وعدم توجه به آن منجربه کاهش جوجه درآوری می شود زیرا جنین به پوسته تخم چسبیده و تلف می شود.همچنین نزدیکی نطفه به پوسته باعث افزایش تبخیر آب از جنین می شود.عمل چرخاندن موجبات گرم شدن یکنواخت تخم مرغها را نیز فراهم می کند.این عمل چندین بار در طی روز انجام می گیرد و توسط میله ای که در زیر صفحه تخم مرغ قرار دارد صورت می پذ یرد.تعداد دفعات چرخش در طی روز حداقل 6-4 بار و در ماشینهای بزرگ جوجه کشی هر 2ساعت یکبار انجام می شود.

2) هچر:
سه روز باقی مانده، یعنی از روز 21-19 تخم مرغها را در داخل دستگاه هچر(جوجه گیر) قرار می دهند که دمای آن5 /37 درجه و رطوبت آن 75%است
.
در دستگاه هچر از سه عامل از عوامل چهارگانه مذ کور در ستر مورد توجه می باشد:

ـــ دما
ـــ رطوبت
ـــ اکسیژن

علت رطوبت بیشتر در دستگاه هچر به این علت است که بعد از روز 19جنین تنفس دارد ودی اکسید کربن و آب ترکیب شده و منجر به شکستگی پوسته ها می شوند.همچنین جنین در روز 19مقداری از کلسیم پوسته را برداشت می کند ( 120میلی گرم در طول 21روز) .

در طی دوره 21روزه جوجه کشی تخم مرغها 18 روز در ستر و 2 روز در هچر قرار دارند، ازاین رو نسبت دستگاه ستر به هچر باید 1به 6باشد.در این صورت اگر هر روز بخواهیم تخم مرغها را ست کنیم،بعضی روزها هچر خالی می شود به همین دلیل هر سه روز یکبار تخم مرغها را ست می کنیم.زمان انتقال تخم مرغها ازستر به هچر به شرایط تخم مرغها نیز بستگی دارد.در حقیقت زمانیکه 2-1%تخم مرغها نوک زده شوند زمان انتقال تخم مرغ است.

بهداشت وبیماریهای جوجه کشی

جوجه کشی به دلیل وجود نور، موادغذایی، رطوبت کافی و…بهترین محل آلودگی می باشد.ازاین رو توجه به نکات بهداشتی اهمیت بسیاری داردزیرا تولید جوجه های سالم منجر به تولید گله هایی باتولید مناسب می گردد.
برخی ازامراض ازطریق تخم به جوجه ها منتقل می شوند،از جمله میکروارگانیزمهای گروه سالمونلا که تاثیر زیادی در جوجه درآوری دارند.گروهی از امراض که از طریق تخم به جوجه منتقل نمی شوند به طور غیر مستقیم و با تاثیر بر خصوصیات تخم مرغ موجب کاهش جوجه درآوری می شوند.ازجمله بیماریهای نیوکاسل و برونشیت مزمن که ازطریق تغییرشکل دادن تخم مرغ و افزایش منافذ آن جوجه درآوری راکاهش می دهد.تخم مرغهای جوجه کشی باید تمیز شده ،در ظرف و انبارهای تمیز نیز ذخیره شوند،البته شستشوی تخم مرغها زمینه نفوذ میکروبها به داخل تخم مرغ را فراهم می کند ازاین رو شستن تخم مرغها توصیه نمی گردد و در صورت لزوم باید از آب ولرم حاوی مواد ضدعفونی کننده ،آهن وفاقد ید استفاده شود.
علاوه براین، وسایل جوجه کشی نیز باید با آب گرم و مواد ضدعفونی کننده شسته شوند.برای ضدعفونی کردن معمولا از گاز فرمالین استفاده می شود.به طور معمول تخم مرغها طی دوره جوجه کشی نیز مورد ضدعفونی قرار می گیرند. عمل ضدعفونی در ستر و هچر نیز ممکن است
انجام شود،در این صورت میزان گاز و زمان ضدعفونی در هچر باید کمتر از میزان گاز وزمان ضدعفونی ستر باشد. 

 

غلظتهای استفاده از گاز فرمالین

 غلظت

مقدار پرمنگنات

(گرم) 

مقدار فرمالین

(سی سی) 

حجم فضا

(مترمربع) 

مدت زمان

(دقیقه) 

 1X
 20
 40
28
20 
 2X
40 
80
28 
20 
 3X
60 
120 
28 
20 

 

 

غلظتهای توصیه شده گاز فرمالین برای ضدعفونی

محل ضدعفونی

غلظت گاز

زمان ضدعفونی(دقیقه)

    تخم مرغ تازه    

                 3                

20

تخم مرغ در ماشین(روز اول)

2

20

اتاق جوجه کشی

1

3

ماشین جوجه کشی

1-3

30

اتاق شتشو

3

30

وسایل

3

30

کامیون

3

30

 

 

مواد زائد حاصله از جوجه کشی منبع مناسبی جهت رشد میکروبها می باشند، به همین دلیل این مواد سوزانده می شوند و یا در چاه های مختص به این امر دفن می گردند و موادی نظیر تخم مرغهای غیربارور، جنین های مرده و پوسته تخم مرغ به عنوان غذا در جیره طیور به کار می رود.این مواد پخته و خورد می شوند و به عنوان منبع کلسیم و پروتیئن مصرف می شوند.

خارج شدن جوجه ها ازماشین جوجه کشی

جوجه ها در روز21 و یا با کمی تاخیر از تخم خارج می شوند و جوجه ها پس از خروج از تخم مدت 24ساعت در ماشین باقی می مانند تا کاملا خشک شوند.طی زمان مذکور جوجه ها نیازی به آب ومواد غذایی ندارند و تمامی مایحتاج خود را از ذخایر زرده تامین می کنند.پس از گذشت 24 ساعت جوجه های ناسالم که شامل جوجه های ضعیف، فلج و آنهایی که دارای ورم ناف و مقعد چسبیده هستند جدا و دور ریخته می شوند و جوجه های سالم برای فروش آماده می شوند.

خدمات جوجه کشی

1) تعیین جنسیت:

جدا کردن خروس و مرغ در یک روزگی در نژادهای سنگین به دلیل رشد بیشتر خروس از مرغ و احتیاحات غذایی بیشتر خروس در مقایسه با مرغ، نر و ماده از یکدیگر جدا می شوند، زیرا در این صورت چنانچه هر دو جنس با هم پرورش داده شوند جیره غذایی متناسب با نیاز مرغ برای خروسها کافی نخواهد بود و جیره غذایی متناسب با نیاز خروس عناصر غذایی زیادتر از حد توصیه برای مرغها را دارا می باشد.
در نژادهای سبک یا تخمگذار رشد خروسها در حدی نیست که بتوان از آنها جهت تولید گوشت استفاده کرد.همچنین فقط ،جوجه مرغها جهت تخمگذلری استفاده می شوند، در نتیجه جوجه خروسها از بین می روند و یا در بازاربا قیمت پایین تری به فروش می رسند.
در نژادهای دو محصوله نیز بسته به نظر تولید کنندگان خروس و یا مرغ در اختیار آنها قرار می گیرد، پس در اینجا نیز تعیین جنسیت ضروری به نظر می رسد.

راه های تعیین جنسیت 

1)  آتوسکسینگ: برای مشخص نمودن جنس جوجه های یکروزه از صفاتی همچون رشد و یا رنگ پرها استفاده می شود.

2) آزمایش کلوآک (روش ژاپنی): از آنجایی که استفاده از رنگ پر و بال و یا رشد پرها مشکل می باشد، روش ژاپنی کاربردی تر است.در این روش از راه مقعد و وجود برجستگی مقعد در خروسها که مرغها فاقد آن هستند تعیین جنسیت صورت می گیرد.برجستگی مقعدی در تمام جوجه ها فرمهای متفاوتی دارد و به اشکال دکمه ای، عمودی و سه قلو دیده می شود.تشخیص جنسیت در این روش 100%نیست و توجه به نکات دیگر نیزبه تشخیص بهتر کمک می کند.تعداد کسانی که در این امر تخصص دارند محدود می باشد و به همین دلیل دستمزد قابل توجهی دریافت می کنند.


 

معیارهای موثر در تشخیص جنسیت

 معیارهای مورد توجه

جوجه خروس 

جوجه مرغ 

 اندازه برجستگی

بزرگ

کوچک 

 وضعیت برجستگی

مشخص 

غیر مشخص 

ارتفاع برجستگی 

بلند 

پهن و مسطح 

شکل برجستگی 

گرد 

نقطه دار 

خاصیت ارتجاعی برجستگی 

 فنری و ارتجاعی

نرم و سست 

رنگ 

تیره و پر رنگ 

کم رنگ و روشن 

باز کردن کلوآک 

 مشکل

ساده 

اندازه کلوآک 

تنگ و خشک 

گشاد و مرطوب 

 ظاهر عمومی برجستگی

مشخص و برجسته 

مسطح و نرم 

 

 

2) نوک چینی وقطع تاج:

در این قسمت نوک جوجه ها را کوتاه می کنند رشد نوک در آینده در حدی خواهد بود که مانع صدمه زدن به سایر جوجه ها شود.جوجه های تخمگذار علاوه بر نوک چینی د ریک روزگی در مواقع شیوع کانی بالیزم نیز یکبار دیگر نوک چینی می شوند.صدمه به تاج در مرغان تخمگذار به خصوص دسته ای که در قفس نگهداری می شوند در میزان تولید تاثیر گذار هستند.

3) انتقال وتحویل جوجه های یک روزه:

به مدت 3- 2روز ذخیره زرده به عنوان منبع غذایی جوجه ها مورد استفاده قرار می گیرد.در زمینه حمل و نقل جوجه ها از محل جوجه کشی به محل پرورش باید دقت لازم را نمود، جوجه ها پس از قرار گرفتن در محل پرورش باید خیلی سریع به آب و غذا دسترسی یابند.

4) واکسیناسیون:

واکسنها معمولا پس از خارج شدن جوجه ها از جوجه کشی و طی دوران پرورش بکار گرفته می شوند زیرا بعلت مصونیـتی که از مادر به جوجه منتقل می شود در یکی دور روز اول واکسنها بی اثر هستند، ولی امروزه در بیشتر موسسات جوجه کشی جوجه های تخمگذار را بر علیه بیماری مارک واکسینه می کنند.

منبع: ITP




اسید آمینه متیونین در تغذیه طیور


مقدمه :

حیوانات همانند گیاهان, پروتئین هایی را که دارای بیست و دو اسید آمینه هستند را می سازند. اما بر عکس گیاهان , حیوانات قادر نیستند تمام اسید های آمینه را بسازند. اسید های آمینه ای که در بدن حیوانات ساخته نمی شود باید از طریق غذا تامین شود . از این رو اسید های آمینه ضروری نام دارند . اسید های آمینه ای که توسط حیوان ساخته می شوند , اسید های آمینه غیر ضروری نامیده می شوند . در بین اسیدهای آمینه غیر ضروری , برخی به اندازه ای ساخته نمی شوند که حداکثر رشد را تضمین کنند , بنا بر این باید توسط غذا تامین شود . بر اساس توانایی پرنده برای محدودیت یا عدم محدودیت در ساخت , اسید های آمینه ضروری را می توان به سه گروه دسته بندی کرد :

۱) لیزین و ترئونین که ماده واسطه پیش ساز نداشته و صد درصد مقدار مورد نیاز آنها باید توسط جیره ای که داده می شود تامین شود .

۲) لوسین , ایزولوسین و والین که می توانند توسط متابولیت های پیش ساز ساخته شوند , اما تولید آنها بسیار محدود بوده و ممکن لست ۲ تا ۵ درصد نیاز را تامین کنند .

۳) آرژنین و هیستیدین نیز می توانند از مواد حد واسط طی سوخت و ساز عمومی ساخته شوند . ساخت اینها نیز محدود بوده و تحت شرایط غیر معمول ممکن است ۵ تا ۸ درصد نیاز باشد . اسید های آمینه نیمه ضروری می توانند از سایر اسید های آمینه ضروری ساخته شوند . سیستئین از متیونین مشتق شده و تیروزین از سوخت و ساز فنیل آلانین بدست می آید . متیونین به آدنوزیل متیونین و سپس به همو سیستئین و نهایتا به سیستئین تبدیل می شود . تیروزین از هیدروکسیلاسیون مستقیم فنیل آلانین نیز ساخته می شود .

اسیدهای آمینه در جانوران ۳ نقش ایفا می کنند:

۱- برای سنتز پروتئین ها به کار می روند .

۲- تغییر ساختار داده و به سایر ترکیبات زیستی تبدیل می شوند . (مثلا” تبدیل به اسیدهای آمینه دیگر می شوند).

۳- بسیاری از اسیدهای آمینه شکسته و تولید انرژی می کنند .

فهرست اسید های آمینه ضروری و غیره ضروری

اسید آمینه ضروری

اسید آمینه غیره ضروری

آرژنین

هیستیدین

ایزولوسین

لوسین

لیزین

میتونین

فنیل آلانین

ترئونین

تریپتوفان

والین

آلانین

آسپاراژین

اسید آسپاراتیک

سیستئین

اسید گلوتامیک

گلوتامین

گلیسین

پرولین

سرین

تیروزین

الگوی اسید آمینه ای تخم مرغ و اجزای آن

لیزوزوم

اووموسین

اووموکوئید

اووترانسفرین

اووآلبومین

زرده

تخم مرغ


۱۰٫۲

۴٫۲

۳

۴

۴٫۲

۷٫۲

۶٫۴

آرژنین

۱٫۳

۲٫۸

۲٫۲

۱٫۴

۱٫۸

۱٫۹

۲٫۳

هیستیدین

۵

۴

۱٫۵

۳٫۴

۶٫۲

۶٫۵

۵

ایزولوسین

۷٫۱

۶٫۲

۶

۷٫۲

۷٫۸

۸٫۲

۸٫۳

لوسین

۵٫۸

۷

۷٫۲

۸

۵٫۸

۵٫۸

۷٫۱

لیزین

۲٫۴

۲٫۵

۱

۱٫۵

۴٫۱

۲٫۹

۳٫۲

متیونین

۸٫۲

۶٫۵

۷

۴

۱٫۶

۲

۲٫۲

سیستین

۳٫۶

۵

۲٫۸

۳٫۹

۵

۴٫۵

۴٫۷

فنیل آلانین

۵٫۸

۱٫۴

۰٫۶

۱٫۷

۱٫۵

۱٫۵

۱٫۴

تریپتوفان

۶٫۹

۷٫۸

۷

۵٫۶

۵٫۵

۵٫۳

۵

ترئونین

۵

۵٫۲

۷٫۲

۷٫۸

۶٫۸

۷

۶٫۵

والین

عوامل تاثیر گذار بر احتیاجات اسیدآمینه‌‌ای :

علاوه بر نیاز بیشتر به تمام اسیدهای آمینه به هنگام افزایش انرژی جیره، عوامل دیگری وجود دارند که ممکن است احتیاجات اسیدآمینه ‌‌بخصوصی را تغییر دهند. از میان این عوامل به تعدادی اشاره شده است:

۱- پراکسید شدن چربیهای غیر اشباع، آلدئیدهایی تولید می کنند که ممکن است لیزین را غیر فعال کند.

۲- کنجاله سویای خام باعث هیپرترفی لوزالمعده می شود، تریپسینوژن خروجی افزایش می یابد که دارای متیونین بیشتری است، پس احتیاج به متیونین افزایش می یابد.

۳- برخی ازآنتی‌‌بیوتیکها با کاهش تخریب اسیدهای آمینه به آنها کمک می کنند.

۴- در یک گزارش منتشر شده در سال ۱۹۸۰ روشن شد که لاسالوسید نیاز به اسیدهای آمینه گوگرد دار را تا حد۱۰ درصد کاهش میدهد و افزایش وزن پر در جوجه‌‌های گوشتی را در بستر به دنبال خواهد داشت.

۵- ازدیاد یک یا چند اسید آمینه ضروری، نیاز به اولین اسیدآمینه محدود‌‌کننده رشد را افزایش خواهد داد.

راندمان استفاده از اسیدهای آمینه :

به نظر می رسد متیونین به اضافه سیستئین با راندمان ۶۰ تا ۷۰ درصد در بافتها ذخیره میشوند. لیزین راندمان بالاتری دارد که حدود ۷۵ درصد است. بهترین راندمان مربوط به والین است که در نیمچه‌‌های لگهورن سفید حدود ۸۰ درصد در پروتئین لاشه و پر وجود دارد. این ارقام نمایانگر دخالت متیونین و سیستئین در اثر اعمال بدن غیر از ساخته شدن بافتها است. از طرفی والین در اعمالی غیر از تشکیل پروتئین بافتها دخالت ندارد.

نحوه انتقال اسیدهای آمینه در دستگاه گوارش :

سه مکانیسم مجزا برای انتقال اسیدهای آمینه در مخاط روده مشخص شده است. سیستمی مخصوص اسیدهای آمینه خنثی است، سیستم دوم برای آرژنین، لیزین و سایر اسیدهای آمینه بازی و همچنین سیستئسین است. سیستم انتقال سوم مخصوص اسیدهای آمینه اسیدی است، گرچه برای انتقال اسید اسپارتیک و اسید گلوتامیک انتقال فعالی مشخص نشده است، به نظر می رسد که برای جذب آنها سیستم خاصی وجود دارد. ظاهراً در این سیستمها بین اسیدهای آمینه برای انتقال رقابتی وجود دارد. در حیوان ازدیاد برخی اسیدهای آمینه ممکن است در محل جذب سایر اسیدهای آمینه که دارای سیستم انتقال مشابهی هستند مؤثر باشند. سطح جذب در روده کوچک وسیع است و غلظت اسیدهای آمینه موجود در جیره ضمن عبور غذا به قسمت تحتانی دستگاه گوارش به علت جذب آنها کاهش می یابد. جذب مجدد اسیدهای آمینه از لوله‌‌های ادراری به خاطر وجود مقدار بسیار اندک اسیدهای آمینه در ادرار، دارای بازدهی کاملی است.

انتقال اسیدهای آمینه به داخل سلولها :

به نظر می رسد دو محل واسطه در دیواره سلولی وجود دارد و هنگامی که بین زوجهای اسید آمینه رقابت معینی وجود داشته باشد بعضی از نسبتهای ترکیبی به جذب دو اسید آمینه کمک میکند. برای مثال متیونین میتواند به عنوان یک واسطه سایر اسیدهای آمینه از جمله لوسین و اسیدهای آمینه مشابه را که خنثی هستند عبور دهد.

به وضوح روشن است که تعدادی از اسیدهای آمینه با کاتیونهای چند ظرفیتی متصل میشوند. شواهد معتبری وجود دارد که مؤید عبور یونهای فلزی از غشای سلول به کمک این اتصال است.

اثر ازدیاد اسیدهای آمینه در جیره :

گاهی در شرایط خاصی ممکن است افزودن مقدار ناچیزی از یک اسیدآمینه باعث کاهش رشد جوجه‌‌ها شود، Harper اثر این گونه اسیدهای آمینه را به سه صورت، نامتعادلی اسیدهای آمینه، رقابت اسیدآمینه‌‌ای و مسمومیت اسیدآمینه‌‌ای مشخص کرده است. حالت نامتعادلی اسیدآمینه‌‌ای زمانی بخوبی مشخص میگردد که از یک جیره کم پروتئین استفاده گردد. در این شرایط ، وقتی اسیدآمینه‌‌ای که از نظر محدودیت در رشد در درجه دوم قرار داشته باشد، به جیره افزوده شود سبب کاهش رشد می شود و این کاهش رشد با افزودن دومین اسیدآمینه محدود کننده رشد برطرف می شود. کاهش رشد به دلیل عدم تعادل اسیدآمینه‌‌ای بخوبی مشخص نیست، اما به هر حال به نظر می رسد که از بعضی جهات با کنترل مصرف غذا در ارتباط باشد. در اغلب اوقات ممکن است با تغذیه اجباری ، تزریق انسولین یا نگهداری حیوان در هوای سرد اثرات عدم تعادل اسیدهای آمینه از بین برود. هنگامیکه جیره حاوی مقدار حاشیه‌‌ای از ترئونین باشد ازدیاد سرین منجر به کاهش رشدی می شود که میتواند با افزودن مقدار بیشتری از ترئونین برطرف شود. ازدیاد سرین فعالیت ترئونین د-هیدروژناز و ترئونین آلدولاز را افزایش میدهد. اما به نظر میرشد قسمت اعظمی از کاهش رشد به مصرف غذا که از خصوصیات سایر نامتعادلیهای اسیدامینه‌‌ای است مرطبت باشد. همچنین دیویس و آوستیک نشان داده‌‌اند زمانیکه به جوجه های تغذیه شده با جیره‌‌های کم ترئونین، تریپتوفان یا سایر اسیدآمینه بازی منشعب خورانده شود نامتعادلی ترئونین حاصل می شود. رقابت اسیدآمینه‌‌ای با نامتعادلی آنها فرق میکند، در حالیکه کاهش رشد ناشی از نامتعادلی یک اسیدآمینه باشد ممکن است با اولین اسیدآمینه محدود کننده رشد برطرف شود. در حالت رقابت کاهش رشد ناشی از ازدیاد یک اسیدآمینه ساده با افزودن اسیدآمینه ای که از نظر ساختمانی مشابه با آن اسیدآمینه است، برطرف شود. زیادی لوسین سبب کاهش رشد میگردد، مگر اینکه ایزولوسین و والین به جیره اضافه شود. همچنین ازدیاد والین با ایزولوسین رشد را به شدت کاهش میدهد و مصرف بیشتر لوسین در جیرت این اثرات را از بین میبردرقابت بین لیزین و آرژنین برای پرندگان از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است. افزایش لیزین در جیره نیاز به آرژنین را به شدت افزایش میدهد. نسبت لیزین به آرژنین قبل از اینکه افزایش مقدار جزئی لیزین نتواند رشد را کاهش دهد نمیتواند بیشتر از ۲/۱ به ۱ باشد. جیره‌‌های حاوی کازئین بعنوان یک منبع پروتئینی برای جوجه‌‌های جوان نسبت سرین به آرژنین ۲به۱ را داراست. احتیاج به آرژنین در جیره‌‌های حاوی کازئین بیشتر از جیره‌‌های حاوی منابع پروتئینی کم لیزین است. مازاد آرژنین بجز در مواقعی که کمبود لیزین وجود دارد تاثیری در نیاز به لیزین ندارد. احتمالا به ذلیل پائین بودن سوخت و ساز لیزین غلظت آن در پلاسما و مایع میان بافتی افزایش می یابد. آرژنین به این شدت تجمع نمی یابد و به نظر می رسد سریعا توسط جوجه‌‌ها تجزیه شود. ممکن است نیاز این امر عاملی در تاثیر ناچیز آرژنین در سوخت و ساز لیزین به حساب آید. به نظر می رسد مصرف بیش از حد بعضی از اسیدهای آمینه سمی باشد. این سمیت (تا اندازه‌‌ای ولی نه بطور کامل) با افزودن بعضی اسیدهای آمینه دیگر بر طرف می شود. بخصوص متیونین در مقیاص بالا نقصان دهنده رشد است. تیروزین، فنیل آلانین، تریپتوفان و هیستیدین اگر از حد ۲ تا ۴ درصد بیشتر باشند سمی خواهند بود. در صورتی که جیره از نیاسین یا اسیدفولیک فقیر باشد گلایسین برای جوجه‌‌ها سمی است. با تا‌‌مین این کوفاکتورهای موثر در سوخت و ساز گلیسین جوجه‌‌ها میتوانند مقادیر بالاتری از گلیسین را تحمل کنند. اثرات زیان آور اسیدآمینه‌‌ای بیشتر در جریان تحقیق در مورد احتیاجات اسیدآمینه‌‌ای یا تنظیم جیره‌‌های خاص مشاهده میگردد. اما در شرایط معمولی و عملی بیشتر با شکل کمبودهای اسیدهای آمینه مواجه هستند.

برخی از اسیدهای آمینه می توانند بطور کامل و یا تا حدودی به ویتامین های ویژه تبدیل شوند. مادامی که گروه متیل توسط متیونین (یا بتائین) تامین شود، کولین می تواند از منومتیل اتانول آین یا دی متیل اتانول آمین ساخته شود. در مقایسه یا ساخت کولین در پستانداران، این فرآیند یا دی متیل اانول آمین ساخته شود. در مقایسه با ساخت کولین در پستانداران، این فرآیند در پرندگان بازدهی خوبی نداشته و تحت شرایط تغذیه ای ویژه ای ساخت کولین برای پرندگان اهمیت می یابد. کولین می تواند برای بیوسنتز متیونین از هموسیستئین ، گروه متیل خود را بدهد، اگرچه این فرآیند در مقایسه با نیاز پرنده به مقادیر زیاد متیونین بازدهی بسیار کمی دارد.

اسید متیونین :

پروتئینها ، زنجیره‌های خطی یا پلیمرهایی هستند که از ترکیب اسیدهای آمینه حاصل می‌شوند. اسید آمینه‌ها ، حروف الفبایی پروتئینها را تشکیل می‌دهند و چون امکانات بالقوه نامحدودی در طرز توالی و طول زنجیره اسید آمینه‌ها در تولید پروتئینها وجود دارد، از اینرو انواع بی‌شماری از پروتئینها نیز می‌توانند وجود داشته باشند.

اختلاف هر اسید با سایر اسیدهای آمینه ، در زنجیره جانبی هر یک از اسیدهای آمینه است. اسیدهای آمینه در آغاز تشکیل زمین ، به همراه سایر مواد آلی پیدا شدند. اسیدهای آمینه‌ای که در حضور پرتوهای فرابنفش بوجود آمدند، گوناگونی بسیار داشته‌اند. اما به دلایلی ناشناخته تنها بیست اسید آمینه ، آن هم از نوع L ، در یاخته زنده کاربرد پیدا کرد.

هر اسید آمینه ، از یک کربن نامتقارن به نام کربن آلفا تشکیل یافته است که با چهار گروه مختلف کربوکسیل (COOH) اتم هیدروژن ، گروه آمینه بازی (NH2-) و یک زنجیره غیر جانبی (R-) پیوند برقرار می‌کند. ریشه R ممکن است یک زنجیره کربنی و یا یک حلقه کربنی باشد. عوامل دیگری مانند الکل ، آمین ، کربوکسیل و نیز گوگرد می‌توانند در ساختمان ریشه R شرکت کنند. زنجیره جانبی خود چندین اتم کربن دارد و آنها را به ترتیبی که از کربن آلفا ، فاصله می‌گیرند، با حروف بتا (β) ، گاما (γ) و دلتا (δ) نشان می‌دهند.

اگر در حالی که عامل COOH روی کربن آلفا قرار داد عامل NH2 روی کربنهایی غیر آلفا قرار گیرد. نوع اسید آمینه به β ، γ یا δ تغییر خواهد کرد. اسیدهای آمینه آزاد به مقدار بسیار ناچیز در سلولها وجود دارند. بیشتر اسیدهای آمینه آلفا در سنتز پروتئین شرکت می‌کنند، در صورتی که اسیدهای آمینه بتا ، گاما و دلتا واسطه‌های شیمیایی هستند. بیشتر اسیدهای آمینه در PH هفت به صورت دو قطبی در می‌آیند یعنی گروه NH2 پروتون می‌گیرد و گروه COOH هیدروژن خود را از دست می‌دهد و به صورت –COO- در می‌آید.

ایزومری در اسیدهای آمینه :

مطابق قرار داد اگر ساختمان فضایی یک اسید آمینه را در نظر بگیریم، چنانچه عامل NH2 که به کربن آلفا متصل است در طرف چپ باشد، می‌گوییم که این اسید آمینه از نوع L است و هرگاه عامل NH2 در طرف راست کربن آلفا قرار گیرد، گوییم که این اسید آمینه از نوع ∆ است. برخلاف قندهای طبیعی که از نوع دلتا هستند، اسیدهای آمینه طبیعی همگی از نوع L می‌باشند. ایزومرها را انانتیومر می‌گویند.

انواع اسیدهای آمینه :

منو اسیدهای آمینه :

•گلیکوکول (Gly):گلیکوکول که گلیسین نیز نامیده می‌شود و تنها اسید آمینه‌ای است که فاقد کربن ناقرینه است و در ساختمان پروتئینهایی مانند کلاژن ، الاستین و رشته ابریشم به مقدار فراوان وجود دارد.

•آلانین (Ala): در تمام پروتئینها فراوان است.

•والین (Val): اسید آمینه ضروری برای انسان است و به مقدار کم در بیشتر پروتئینها یافت می‌شود.

•لوسین (Leu): اسید آمینه ضروری برای انسان بوده و در بیشتر پروتئینها به مقدار زیاد وجود دارد.

•ایزولوسین (Ile): اسید آمینه ضروری برای انسان است که به مقدار کمتر از اسیدهای آمینه دیگر پروتئینها وجود دارد. ایزولوسین دو کربن ناقرینه دارد.

اسید آمینه الکل‌دار :

•سرین (Ser): اسید آمینه‌ای است که در رشته‌های ابریشم بسیار فراوان بوده و در ساختمان چربیها و پروتئینهای مرکب نیز شرکت می‌کند.

•تره اونین (Thr): اسید آمینه الکل‌داری است که برای انسان ضروری بوده و مانند ایزولوسین یک کربن ناقرینه اضافی دارد.

اسیدهای آمینه گوگرددار :

•سیستئین (Cys): این اسید آمینه نقش مهمی در ساختمان فضایی پروتئینها بر عهده دارد زیرا عامل تیول (SH-) دو مولکول سیستئین در یک زنجیره پلی پپتیدی و یا دو مولکول سیستئین در دو زنجیره پلی پپتیدی با از دست دادن هیدروژن پیوند کوالان می‌سازند و در نتیجه دو مولکول سیستئین تبدیل به اسید آمینه دیگری به نام سیستئین می‌گردند.

•متیونین (Met): متیونین از اسیدهای آمینه ضروری برای انسان است که مقدار آن در پروتئینها نسبتا کم است.

میتونین (اسید آلفا- آمونیوم – میتل بوتریک) یک اسید آمینه ضروری است که در بدن موجود ساخته نمی شود و باید از طریق جیره وارد بدن شود . میتونین پیش ساز اسیدهای آمینه سولفوری سیستئین , تورین و گلوتاتیون است و در واکنش های ترانس میتلاسیون به عنوان دهنده گروه میتل از اهمیت زیادی برخوردار

است . برای مصرف صحیح میتونین وجود فاکتورهای ویتامین B1,B6,کولین, اسیدفولیک و منیزیم ضروری است .

میتونین یک عامل کلیت دهنده است که در هر دو روند رشد و متابولیسم شرکت می کند و نیز به همراه کولین و اینوزیتول جزء ترکیبات لییوتروفیک(چربی دوست) محسوب می شوند .

دی اسیدهای منو آمینه :

اسیدهای آمینه‌ای هستند که دارای یک آمین و دو عامل کربوکسیل هستند و به اسید آمینه اسیدی مشهورند.

•اسید آسپارتیک (Asp): در پروتئینها به مقدار زیاد یافت می‌شود. اسیدیته این اسید آمینه زیاد است.

•اسید گلوتامیک (Glu): مقدار آن در پروتئین زیاد است و نقش مهم آن انتقال عامل آمین در واکنشهای بیوشیمیایی است.

اسیدهای آمینه آمیدی :

این ترکیبات روی ریشه R دارای یک عامل آمیدی هستند. این اسیدهای آمینه در سنتز پروتئینها شرکت نموده و نقش مهمی را در انتقال آمونیاک دارا هستند.

•گلوتامین (Gln)

•آسپاراژین (Asn)

اسیدهای آمینه دی آمین :

این اسیدهای آمینه دارای یک عامل آمین اضافی هستند.

لیزین (Lys): این اسید آمینه برای انسان ضروری بوده و در بیشتر پروتئینها مخصوصا در بعضی از پروتئینها مانند هیستونها به مقدار فراوان دیده می‌شود. لیزین در سنتز کلاژن نیز شرکت می‌کند. ولی پس از تشکیل کلاژن ، لیزین به دلتا هیدروکسی لیزین تبدیل می‌شود.

آرژنین (Arg): این اسید آمینه در پروتئینهایی مانند هیستون و پروتامین بسیار فراوان است. آرژنین بسیار بازی است. گروه انتهای این اسید آمینه را که شامل سه ازت می‌باشد، گوانیدین می‌نامند.

اسیدهای آمینه حلقوی :

بعضی از این اسیدهای آمینه به علت دارا بودن حلقه بنزنی ، عطری (آروماتیک) نامیده می‌شوند و برخی دیگر دارای یک حلقه هترو سیلیک هستند.

•فنیل آلانین (phe): از اسیدهای آمینه ضروری برای انسان بوده و در پروتئینها به مقدار فراوان یافت می‌شوند. در ساختمان این اسید آمینه یک حلقه بنزنی و یک زنجیر جانبی آلانین شرکت دارد.

•تیروزین (Thr): این اسید آمینه به مقدار فراوان در پروتئینها دیده می‌شود. حلالیت آن در آب کم است. تیروزین را پاراهیدروکسی فنیل آلانین هم می‌نامند. زیرا از اکسیداسیون فنیل آلانین حاصل می‌شود.

•تریپتوفان (Trp): اسید آمینه ضروری برای انسان است که به مقدار کم در پروتئینها وجود دارد.

•هیستیدین (His): این اسید آمینه در تمام پروتئینها به مقدار اندکی وجود دارد و فقط مقدار آن در هموگلوبین نسبتا زیاد است.

•پرولین (Pro): اسید آمینه‌ای است که در پروتئینهایی مانند کلاژن و رشته‌های ابریشم به مقدار فراوان دیده می‌شود. این اسید آمینه نقش مهمی در ساختمان فضایی پروتئینها به عهده دارد. در حقیقت پرولین که از حلقه ایمین مشتق می‌شود، یک اسید ایمینه است. در کلاژن تعدادی از پرولینها به هیدروکسی پرولین تبدیل می‌شود.

اسیدهای آمینه ضروری :

از نظر تغذیه ، اسید آمینه‌ها را به دو دسته ضروری و غیر ضروری تقسیم می‌کنند. اسیدهای آمینه ضروری ، اسیدهای آمینه‌ای هستند که سلولها قادر به سنتز نیستند، در صورتی که اسیدهای آمینه غیر ضروری توسط سلولها از سایر مواد ساخته می‌شوند. نوع اسیدهای آمینه ضروری در نزد گونه‌های مختلف جانداران متفاوت است.

(مقایسه ی مقدار متیونین موجود در موارد خوراکی مختلف)

مواد خوراکی

درصد مادة خشک

درصد پروتئین خام

ضرایب رگرسیون

متیونین

متیونین + سیستئسن

لیزین

ترئونین

تریپتوفان

آرژنین

پودر یونجه

۸۸

۳/۱۶

A

079/0-

052/0-

013/0

041/0-

002/0

119/0-

B

0191/0

0282/0

041/0

0436/0

0138/0

0474/0

ذرت

۸۸

۵/۸

A

015/0

073/0

057/0

014/0

041/0

091/0

B

0192/0

0345/0

0224/0

0336/0

0026/0

0353/0

خوراک گلوتن ذرت

۸۸

۸/۱۸

A

101/0

281/0-

055/0-

024/0-

-

394/1-

B

0106/0

0527/0

0302/0

0358/0

-

1142/0

مایلو

۸۸

۹

A

038/0

084/0

094/0

029/0

004/0

089/0

B

0135/0

0276/0

0121/0

0296/0

0103/0

0286/0

کنجالة کانولا

۸۸

۸/۳۴

A

177/0

140/0

133/1

250/0

081/0

51/0

B

0157/0

0419/ 0

0231/0

0377/0

0105/0

0499/0

سبوس برنج

۸۸

۶/۱۲

A

044/0-

001/0-

011/0

051/0

-

4/0

B

0241/0

0423/0

0466/0

0366/0

-

1112/0

کنجالة سویا

۸۸

۸/۴۵

A

127/0

157/0

252/0-

203/0

041/0-

543/0-

B

0111/0

0255/0

0665/0

0344/0

0144/0

0844/0

کنجالة آفتابگردان

۸۸

۳۳

A

107/0-

048/0-

259/0

051/0-

055/0-

559/0-

B

0255/0

0419/0

0256/0

0380/0

0134/0

0965/0

ترتیکاله

۸۸

۸/۱۱

A

024/0

069/0

14/0

047/0

-

046/0

B

0147/0

0332/0

0209/0

0264/0

-

0447/0

گندم

۸۸

۹/۱۲

A

009/0-

042/0

094/0

026/0

307/0

022/0

B

0163/0

0343/0

0194/0

0264/0

0087/0

0445/0

سبوس گندم

۸۸

۴/۱۵

A

087/0-

034/0-

07/0

206/0-

-

02/0

B

0208/0

0738/0

0353/0

034/0

-

0649/0

باقلا

۸۸

۴/۲۵

A

074/0-

009/0-

306/0

335/0

101/0

918/1-

B

0106/0

0205/0

0518/0

022/0

0045/0

1653/0

کنجالة تخم‌پنبه

۸۸

۴/۳۷

A

153/0

044/0

158/0

142/0

-

466/0

B

0127/0

0323/0

0364/0

0291/0

-

1157/0

پودر ماهی

۹۱

۸/۶۳

A

909/0-

059/10-

706/2-

083/10-

492/0-

456/0-

B

042/0

0540/0

1181/0

0588/0

0184/0

0652/0

پودر گوشت و استخوان

۹۱

۹/۴۷

A

416/0-

960/0-

867/0-

822/0-

405/0-

773/0

B

0215/0

0423/0

0671/0

0483/0

0139/0

0539/0

نخود

۸۸

۱/۲۱

A

157/0

371/0

213/0-

431/0

065/0

224/1-

B

0021/0

0063/0

08/0

0171/0

0058/0

1453/0

پودر محصولات جانبی طیور

۹۱

۴/۵۸

A

743/0-

-

221/3-

158/1

-

263/1-

B

0291/0

-

1057/0

0184/0

-

0879/0

پودر محصولات جانبی طیور، غنی از پر

۹۱

۷/۵۶

A

374/0

187/0-

222/0

323/0

-

175/0-

B

0039/0

0549/0

0311/0

0391/0

-

0668/0

جو

۸۸

۷/۱۰

A

024/0

051/0

109/0

072/0

015/0

033/0

B

0141/0

0328/0

0256/0

0266/0

0104/0

0438/0

لوپن

۸۸

۸/۳۱

A

064/0-

176/0

411/0

188/0-

096/0

223/0

B

0090/0

0163/0

0334/0

0398/0

0049/0

0947/0

بیشتر اسید های آمینه ضروری می توا نند توسط آلفاکتواسیدهای مربوطه جایگزین شوند که گاهی اوقات به عنوان آنالوگ آنها خوانده می شوند. سپس آلفاکتوسید توسط انتقال عامل آمین که مستلزم اضافه شدن گروه NH2 است به اسید آمینه فعال تبدیل می شود . این فرآیند برای اغلب اسید های آمینه به جز لیزین و ترئونین فعال است . جنبه غیر معمول آنالوگ های اسید آمینه این است که معادل پروتئین صفر است زیرا فاقد نیتروژن هستند . هر چند که اکنون استفاده از آنالوگ سایر اسید های آمینه اقتصادی نمی باشد , ولی آنالوگ هیدروکسی متیونین بطور متداول به عنوان جایگزین متیونین استفاده می شوند.

مجادلات زیادی در مورد سودمندی آنالوگهایی نظیر آلیمت که توسط سازندگان خوراک هم بصورت DL _ متیونین و هم آنالوگ های آن تهیه می شود , صورت گرفته است. تحقیقات اولیه با استفاده از اسید های آمینه کریستالی در جیره های خالص نشان داد که DL _ متیونین بطور گسترده ای بهتر از هیدروکسی آنالوگ آن است . بیکرو بویبل (۱۹۹۸) عقیده دارند که علت آن تبدیل ناکارآمد ایزومرهای D و L آنالوگ , احتمالا به دلیل وجود عوامل نامشهودی نظیر یک پپتید در جیره های خالص است.

لیکن تفاوت چندانی در استفاده از ایزومر های هیدروکسی آنالوگ هنگامی که جیره حاوی چروتئین دست نخورده بود دیده نشد و تحت این شرایط تغذیه ای غلظت های یکسانی از DL متیونین و محصولاتی نظیر آلیمت قابل مقایسه هستند. امروزه اساس تغذیه کاربردی طیور بر استفاده از آنالوگ مایع هیدروکسی متیونین است .

در سایر مطالعات نشان داده شده است که هنگام تغذیه جیره های فاقد مکمل متیونین که بطور موثری سبب کمبود متیونین می شوند , هزینه انرژی به میزان ۱ درصد افزایش می یابد . این هزینه اضافی احتمالا مربوط به افزایش ساخت اسید اوریک بوده و شاید بدلیل افزایش تجزیه پروتئین برای حفظ الگوی اسید آمینه خون باشد .

با مقایسه ترکیب اسید های آمینه ضروری پروتئین جیره های کاربردی جوجه های گوشتی با جیره مرغ های تخمگذار و ترکیب اسید های آمینه ضروری پروتئین بافت های جوجه های گوشتی و یا تخم مرغ بیشترین کمبود در پروتئین جیره ای مربوط به متیونین است . مطالعات بیولوژیکی با جیره های کاربردی که اساسا از ذرت یا مایلو و کنجاله سویا تشکیل شده اند نشان دادند که تکمیل جیره های جوجه های گوشتی و مرغ های تخمگذار با متیونین بهبود قابل توجهی را در رشد , تولید و به خصوص بازده مصرف خوراک ایجاد می کند.

ترکیب اسید آمینه لاشه(درصدی از پروتئین)

میانگین تمام گونه ها

موش

خوک

بوقلمون

بلدرچین

غاز مرغ

گوشتی

مرغ لگهورن

اسیدآمینه

۷٫۲

۵٫۹

۷٫۱

۷٫۶

۷٫۴

۷٫۸

۶٫۸

۷٫۸

آرژنین

۲٫۴

۱٫۵

۲

۲٫۴

۲٫۸

۲٫۸

۲٫۴

۲٫۶

سیستین

۳٫۶

۲٫۲

۲٫۷

۳٫۹

۳٫۹

۴٫۵

۴٫۱

۳٫۹

هیستیدین

۴

۳٫۵

۳٫۸

۴٫۲

۳٫۹

۴

۳٫۹

۳٫۹

ایزولوسین

۶٫۷

۶٫۵

۷٫۱

۶٫۷

۶٫۷

۶٫۳

۶٫۵

۶٫۴

لوسین

۹٫۳

۷٫۶

۸٫۶

۱۰٫۲

۱۰

۱۰

۹٫۹

۹٫۴

لیزین

۳٫۶

۱٫۷

۱٫۸

۱٫۹

۲

۱٫۸

۱٫۹

۱٫۸

متیونین

۳٫۶

۳٫۷

۳٫۸

۳٫۶

۳٫۵

۳٫۵

۳٫۶

۳٫۵

فنیل آلانین

۳٫۶

۳٫۹

۳٫۸

۳٫۵

۳٫۵

۳٫۴

۳٫۴

۳٫۴

ترئونین

۱

۰٫۸

۰٫۸

۱٫۳

۰٫۹

۰٫۹

۱٫۱

۱٫۲

تریپتوفان

۲٫۹

۲٫۹

۲٫۶

۲٫۹

۳

۳٫۱

۳٫۱

۲٫۹

تیروزین

۴٫۷

۵٫۵

۶

۴٫۳

۳٫۴

۴٫۳

۴٫۴

۴٫۴

والین

پروتئین واسید آمینه و اندازه تخم مرغ :

پروتئین و اسید آمینه , مخصوصا متیونین تاثیر زیادی بر اندازه تخم مرغ دارند . با فرض تامین سایر مواد مغذی , سطح پروتئین و اسید آمینه جیره تاثیر نسبتا کمی بر تعداد تخم مرغ دارند . در حالی که این مواد مغذی شاید مهم ترین مواد مغذی کنترل کننده اندازه تخم مرغ باشد . اندازه تخم مرغ به میزان زیادی تحت تاثیر ژنتیک و اندازه بدن پرنده است . در تمامی سطوح پروتئین استفاده شده در این مطالعه , متیونین و لیزین به ترتیب ۲ و ۵ درصد بودند . هنگامی که مصرف پروتئین کم باشد , افزایش انرژی مصرفی اثر منفی بر اندازه تخم مرغ دارد . در سطوح طبیعی پروتئین میزان انرژی تاثیر معنی داری بر اندازه تخم مرغ ندارد . مصرف پروتئین , بدون در نظر گرفتن مصرف انرژی , رابطه خطی با اندازه تخم مرغ دارد . هر چند مشخص نیست که آیا پاسخ به پروتئین خام مربوط به مصرف اجزای اسید آمینه ای آن است یا نه . جدول زیر خلاصه ای از ۶ آزمایش گزارش شده توسط والدریپ و هلویگ است که سطوح مختلف متیونین را با ۲/۰ درصد سیستئین برای سنین مختلف پرندگان آزمایش نمودند .

وزن تخم مرغ(۱۸ تا ۶۶ هفتگی)در پاسخ به مصرف انرژی و پروتئین

سن پرنده(هفته)

درصد متیونین جیره


۰٫۲۳

۰٫۲۶

۰٫۲۹

۰٫۳۲

۰٫۳۵

۰٫۳۸

۳۲ تا ۲۵

۴۴ تا ۳۸

۵۸ تا ۵۱

۷۱ تا ۶۴

۴۹٫۸

۵۳٫۲

۵۶٫۲

۵۶٫۸

۵۱

۵۵

۵۷٫۹

۵۹٫۴

۵۱٫۹

۵۶٫۴

۵۹٫۶

۵۹٫۵

۵۲٫۱

۵۶٫۳

۵۹٫۲

۵۹٫۵

۵۲

۵۶٫۳

۵۹٫۲

۵۹٫۵

۵۲٫۶

۵۷٫۱

۶۰

۶۰٫۲

با ۰٫۲ درصد سیستئین اقتباس شده از والدروپ و همکاران (۱۹۹۵ )

این داده ها نشان می دهند که با افزایش سطح متیونین جیره ,اندازه تخم مرغ به طور خطی افزایش می یابد . با افزایش سن پرنده در طی تولید تخم مرغ ,وزن تخم مرغ پاسخ ملایمی به افزودن متیونین می دهد . در اولین دوره ,بین هفته های ۲۵ تا ۳۲ ,استفاده ۳۸/۰ درصد متیونین به جای ۲۳/۰ درصد, منجر به افزایش ۶/۵ درصد در اندازه تخم مرغ می شود . محاسبات مشابه برای سایر دوره های سنی ۳/۷ درصد بهبود از ۳۸ تا ۴۴ هفتگی و به ترتیب ۷/۶ و ۶ درصد از ۵۱ تا ۵۸ هفتگی و ۶۴ تا ۷۱ هفتگی را نشان می دهد . وزن تخم مرغ به متیو نین پاسخ می دهد و بنابراین بازده توده تخم مرغ روزانه مرغ تخمگذار به دنبال آن افزایش می یابد . در مطالعه دیگری کالدرون و جنسن پاسخ منحنی وار وزن تخم مرغ به سطوح مختلف متیونین را نشان دادند . طی چند سال گذشته ,تحقیقات قابل توجهی در مورد تاثیر منبع متیونین بر اندازه تخم مرغ انجام شده است ,هنگام مقایسه DL _ متیونین با Alimet یک آنالوگ هیدروکسی متیونین ,هارمز و راسل(۱۹۹۴) پاسخ وزن تخم مرغ را به هر دو منبع متیونین نشان دادند .

درصد متیونین

جیره

وزن تخم مرغ (گرم)


آزمایش ۱

آزمایش۲


DL _متیونین

Alimet

DL_متیونین

Alimet

0.228

0.256

0.284

0.311

0.366

54.5

56.2

56.8

57.6

58

54.5

55.3

56.8

57.2

57.5

51.5

53.2

55.1

55.9

57

51.5

52.7

56.2

55.7

56.8

با میانگین ۸۰ درصد تولید تخم مرغ

اقتباس از هارمز و راسل (۱۹۹۴ )

(اثر منابع متیونین بر وزن تخم مرغ)

اشاره شده است که L _ متیونین ممکن است نسبت به سایر منابع بهتر باشد . این محصول به طور تجاری تولید نمی شود زیرا کارخانه های تولید متیونین مخلوط راسمیک D و L _ متیونین را تولید می کنند . هر چند اغلب داده های تحقیقی تفاوتی میان پتانسیل L و DL متیونین در رابطه با اندازه تخم مرغ نشان نمی دهند .

متیونین دهنده گروه متیل است و بنابراین کارآیی بهتر متیونین در مقابل کولین در تاثیر بر اندازه تخم مرغ اغلب دیده می شود . از آنجایی که کولین می تواند تا حدی اثر کمکی بر متیونین جیره داده باشد , واضح است که محدودیت های شدیدی در این راستا وجود دارد و این مسئله هنگامی که اندازه تخم مرغ مد نظر است واضح تر می گردد .

داده های پارسونز و لیپر (۱۹۸۴ ) به خوبی نشان می دهند که استفاده متیونین به جای کولین اثر بهتری بر اندازه تخم مرغ دارد و این اثر با کاهش سطح پروتئین خام جیره حیاتی تر می شود .

(پاسخ اندازه تخم مرغ به متیونین یا کولین جیره)

پروتئین جیره

مکمل

تولید تخم مرغ(%)

وزن تخم مرغg

16 درصد

شاهد

۰٫۱ درصد متیونین

۰٫۱ درصد کولین

۸۲٫۸

۸۴

۸۲٫۴

۵۳٫۲

۵۶٫۶

۵۴

۱۴ درصد

شاهد

۰٫۱ درصد متیونین

۰٫۱ درصد کولین

۷۲٫۸

۸۴٫۵

۷۸٫۹

۵۲٫۵

۵۴٫۹

۵۱٫۹

اقتباس از پارسونز و لیپر (۱۹۸۴ )

با افزایش سن مرغ تخمگذار اندازه تخم مرغ آنها افزایش می یابد . در اغلب بازارها , تولید تخم مرغ های بزرگ بسیار اقتصادی نبوده و با افزایش اندازه تخم مرغ , پوسته ضعیف تر می شود . بنابراین در حدود سن ۵۰ هفتگی لازم است که افزایش تدریجی اندازه تخم مرغ متعادل شود , بنابراین مقدار پروتئین و متیونین جیره تخمگذاری اغلب به دقت بررسی می شود . هر چند محدودیت هایی برای میزان سرعت کاهش و تعدیل این مواد مغذی از جیره وجود دارند , زیراممکن است تولید تخم مرغ تحت تاثیر قارار گیرد . جدول زیر اثر تغذیه پروتئین پائین (متیونین ۲/۰ درصد پروتئین و متیونین + سیستئین ۸/۴ درصد پروتئین ) به مرغ های تخمگذار ۶۰ هفته را نشان میدهد .

سطح پروتئین

جیره درصد

میانگین مصرف در

روز ( گرم )

تخم مرغ


خوراک

پروتئین

تولید درصد

وزن گرم

توده روزانه

( گرم )

۱۷

۱۵

۱۳

۱۱

۹

۱۱۴

۱۰۹

۱۰۷

۱۰۸

۹۹

۱۹٫۴

۱۶٫۴

۱۳٫۹

۱۱٫۹

۸٫۹

۷۸٫۸

۷۷٫۵

۷۸٫۳

۷۲٫۸

۵۴٫۳

۶۴٫۸

۶۴٫۳

۶۲٫۲

۶۱٫۷

۵۸٫۲

۵۱

۴۹٫۷

۴۹٫۱

۴۵٫۱

۳۶٫۱

انرژی تمام جیره ها ۲۸۰۰ کیلوکالری انرژی قابل سوخت و ساز در کیلوگرم بود

(اثرکاهش سطوح پروتئین جیره براندازه تخم مرغ مرغهای تخمگذار ۶۰تا۶۸ هفته)

در این مطالعه و مطالعات دیگر ,پاسخ به کاهش پروتئین خام احتمالا پاسخ به متیونین است . هر چند چنین نتایجی اغلب تحت شرایط تجاری به سختی به دست می آیند . زیرا کاهش سطح متیونین اغلب منجر به کاهش تعداد تخم مرغ و کاهش وزن بدن می شود . بنابراین تغذیه مرحله ای اسیدهای آمینه باید به دقت بررسی شود.

همان طور که در اول این بخش بحث شد , وزن بلوغ تعیین کننده اصلی اندازه تخم مرغ است و تا اواخر دوره تولید تاثیر دارد . بهترین راه برای کنترل اندازه تخم مرغ در اواخر دوره ,تغییر وزن بدن هنگام تحریک نوری است . پرندگان بزرگ تر در انتهای دوره تخم مرغ های بزرگ تری تولید کرده که عکس آن نیز صادق می باشد . واضح است که برقراری تعادل میان کاهش اندازه تخم مرغ در آخر دوره بدون کاهش بیش از حد اندازه تخم مرغ در اول دوره ضروری است .

والدروپ و هلویگ (۱۹۹۵ )برآورده هایی از احتیاجات متیونین و متیونین + سیستئین مورد نیاز برای تولید تخم مرغ در مرهحل مختلف دوره تولید را گزارش کردند . هنگام اوج بازده توده تخم مرغ (هفته های ۳۸ تا ۴۵ )احتیاجات متیونین برای وزن تخم مرغ بیشتر از میزان مورد نیاز برای تعداد تخم مرغ است ,در حالی که اوج احتیاجات تعداد تخم مرغ در هفته های ۵۱ تا ۵۸ است .

اگر این داده ها در مطالعات بعدی بررسی شوند , پیشنهاد می شود که در کاهش سطوح متیونین قبل از ۶۰ هفتگی باید بسیار دقت شود . با کاهش سطح پروتئین و اسید آمینه جیره تمایل به ذخیره چربی بیشتر در بدن نیز وجود دارد . تغذیه ۱۵ درصد پروتئین خام به جای ۱۷ درصد می تواند سبب ۳تا۵ درصد افزایش چربی کبد شده و بنابراین مرغ تخمگذار برای ابتلا به سندرم کبد چرب مستعد می شود .

احتیاجات برآورد شده متیونین و متیونین + سیستئین ( میلی گرم به ازاء پرنده در روز )


سن پرنده هفته

معیار های تخم مرغ



تعداد

وزن گرم

توده گرم

متیونین

۳۲تا۲۵

۴۵تا۳۸

۵۸تا۵۱

۷۱تا۶۴

b364

b362

a384

ab374

b365

a380

a364

b357

b369

b373

a402

b378

متیونین+سیستئین

۳۲تا۲۵

۴۵تا۳۸

۵۸تا۵۱

۷۱تا۶۴

b608

b619

a680

a690

b610

a636

b621

b601

b617

b627

a691

a676

اقتباس از والدروپ و هلوینگ (۱۹۹۵ )

پروتئین و اسید آمینه مصرفی می تواند رشد و نمو پرها را در پرندگان در حال رشد تحت تاثیر قرار دهد . تقریبا ۹۰ درصد پرها از پروتئین تشکیل شده است که ۶۰ درصد آن اسیدهای آمینه بوده و تقریبا ۷ درصد آن سیستئین است . اغلب ساختمان پر از پروتئین کراتین است که در سلول های سازنده پر از لایه اپیدرم ساخته می شود . ساختار کراتین غنی از سیستئین بوده به طوری که هر مولکول آن حاوی هشت و نیم باقیمانده سیستئین می باشد و به همین دلیل سطوح متیونین یا کل اسیدهای آمینه گوگرددار برای ساختمان مناسب پر بسیار مهم است .

سطوح حاشیه ای متیونین + سیستئین سبب رشد نامناسب پر و یا کاهش پر درآوری می شود , در حالی که کمبود سایر اسیدهای آمینه موجب اختلالات پردرآوری می شوند . هنگام کمبود عمومی اسیدهای آمینه ,پرهای اولیه ظاهر قاشق مانند پیدا می کنند که در اثر ابقای غلاف بلند نامتعادلی است که ۵۰ درصد ابتدای پر را احاطه می کند . کمبود بسیاری از اسیدهای آمینه ضروری نیز سبب پیچش نامناسب پرها و فاصله گرفتن آنها از بدن می شود . جالب است که این خصوصیات در اثر کمبود برخی از ویتامین های B نیز دیده می شوند . این در حالی است که متیونین و به خصوص سطح متیونین به علاوه سیستئین هنگام بروز ناهنجاری های پر دقیقا مورد بررسی قرار می گیرند .

تقریبا ۲ درصد متیونین جیره و ۲۵ درصد سیستئین جیره برای رشد پرها هستند . به دلیل اهمیت متیونین در حفظ رشد و نمو طبیعی , احتمال کمبود این اسیدهای آمینه در شرایطی که رشد مناسب و پردرآوری غیر طبیعی است کم است . به احتمال زیاد ,اگر اختلالات پردرآوری مربوط به سوخت و ساز اسیدهای آمینه گوگرددار باشد , آنگاه برآورد بیش از حد قابلیت هضم یا قابلیت دسترسی سیستئین در مواد خوراکی معمولا مشکل اصلی خ۰واهد بود.

متیونین :

بازدهی مناسب پرورش طیور به توانایی سنتز پروتئین بستگی دارد. بسیاری از اسیدهای آمینه که واحدهای ساختاری پروتئین‌ها را تشکیل می‌دهند توسط بدن ساخته می‌شوند اما اسیدهای آمینه ضروری‌که بدن قادر به سنتز آنها نیست باید به غذا افزوده شوند. یکی از این اسیدهای آمینه ضروری متیونین (Methionine) است. اگر متیونین به میزان کافی در‌جیره‌غذایی وجود نداشته باشد بدن قادر به رشد و تولید پروتئین به میزان کافی نخواهد بود. لذا باید جیره‌های غذایی را با افزودن آن تکمیل نمود.

متیونین به عنوان منبع مایع متیونین اولین بار در‌سال ۱۹۷۹ میلادی توسط کارخانه NOVUS آمریکا به بازار آمد و هم اکنون قسمت اعظم مصرف جهانی متیونین را به خود اختصاص داده است .  متیونین یک اسید ارگانیک نیز محسوب می‌شود ‌، بنابراین علاوه بر‌خواص تغذیه‌ای ، مزایای بسیار دیگری را هم به عنوان یک اسید ارگانیک تخصصی به همراه دارد .

هیچگونه تفاوتی بین  متیونین و متیونین پودر از لحاظ بازده به عنوان منبع آمینو‌اسید سولفوره وجود ندارد. مزیتی که در عملکرد طیور تغذیه شده با  متیونین ، نسبت به متیونین پودر ، در برخی آزمایشات دیده می‌شود ،‌ احتمالاً به علت خاصیت  متیونین به عنوان یک اسید ارگانیک ، در جیره های فاقد آنتی‌بیوتیکهای مشوق رشد می‌باشد.

استرس گرمایی و متیونین:

استرس گرمایی باعث کاهش اشتها ، افزایش ضریب تبدیل، کم شدن فعالیت ، آلکالوز تنفسی و در نهایت کاهش بازده طیور می‌شود.

متیونین بهترین منبع متیونین در شرایط استرس حرارتی است. جذب  متیونین از طریق انتشار غیرفعال است بنابراین تحت تاثیر استرس حرارتی قرار نمی‌گیرد. درصورتیکه تحقیقات جدید نشان می‌دهد جذب ِمتیونین پودر در پرندگانی که در‌معرض‌استرس حرارتی قرارگرفته‌اند با راندمان کمتری انجام می‌شود و به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد.

استفاده از  متیونین در دوره استرس حرارتی باعث رشد بیشتر، ضریب تبدیل غذایی بهتر و مرگ و میر‌کمتر می‌شود.

متیونین به عنوان یک اسید ارگانیک تخصصی و یک ماده ضد باکتری در خوراک وجود دارد.  متیونین علاوه بر منبع متیونین مایع به عنوان یک اسید ارگانیک نیز شناخته شده است امروزه تاثیر اسید‌های‌ارگانیک بر افزایش کار‌آیی و بازده مواد غذایی ثابت شده است.

اسیدهای ارگانیک از راه های مختلفی مانند افزایش فعالیت آنزیم پپسین ، افزایش ماندگاری غذا در معده و جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری های بیماری‌ زا در خوراک باعث بهبود بازده خوراک می‌شوند.

از‌جمله اسیدهای ارگانیک تخصصی و متداول اسید فرمیک است. نمودار زیر مقایسه عملکرد اسید فرمیک و  متیونین را به عنوان دو اسید ارگانیک بر روی سالمونلا نشان می‌دهد. همانطور‌که ملاحظه می‌شود اثر ضد باکتری  متیونین بر روی سالمونلا بیشتر از اسید فرمیک می‌باشد.

متیونین به عنوان بازدارنده رشد قارچها در خوراک :

بسته به شرایط نگهداری و ذخیره خوراک ، هیچ تضمینی وجود ندارد که خوراک با کیفیت بالا ، ویژگیهای خود را تا زمانی‌که به مصرف می‌رسد حفظ کند. یکی از عواملی که باعث بروز مشکلات متعدد و افت کیفیت می‌شود‌ رشد قارچها است . تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که  متیونین روی رشد قارچها در خوراک اثر بازدارنده دارد.طبق آزمایشات انجام شده ، در شرایط رطوبتی متفاوت (خوراک با ۲% ، ۴% و ۶% رطوبت اضافی) در تمام موارد  متیونین باعث کاهش رشد قارچها شده است.

متیونین و درمان سنگهای ادراری طیور :

طبق تحقیقی که در دانشگاه پنسیلوانیا درباره اثر  متیونین بر روی اسیدی کردن ادرار و درمان سنگهای ادراری انجام شده است، افزودن ۶/۰ درصد  متیونین به خوراک، بدون اینکه باعث اسیدوز شده یا عارضه جانبی افزایش ادرار اتفاق بیفتد ، به طور معنا داری باعث اسیدی شدن ادرار ، حل شدن سنگهای ادراری و دفع کلسیم اضافی می‌شود. زمانی‌که نقرس در گله تشخیص داده می‌شود، معمولاً گله دچار ضایعات برگشت ناپذیر‌کلیه شده است . استفاده از  متیونین و اسیدی کردن ادرار کمک می‌کند تا تعدادی از طیور با وجود عملکرد ناقص کلیه زنده بمانند و تلفات کاهش پیدا‌کند.

متیونین و کاهش گاز آمونیاک در سالن و کاهش رطوبت بستر :

متیونین هنگام متابولیسم نیتروژن اضافی بدن طیور را به مصرف ساخت متیونین می‌رساند بنابراین میزان اوره دفعی پایین می‌آید و در نتیجه از میزان گاز آمونیاک سالن کاسته می‌شود. از آنجاییکه میزان نیتروژن دفعی در متابولیسم متیونین پودر افزایش پیدا می‌کند، کلیه مجبور به دفع آب بیشتر برای دفع این نیتروژن می‌شود که در نهایت منجر به افزایش رطوبت بستر می‌گردد .با استفاده از  متیونین رطوبت بستر تا ۱۲ درصد کاهش پیدا می‌کند.

منبع متیونین در نشخوار‌کنندگان :

از متیونین پودر در نشخوارکنندگان نمی‌توان به عنوان مکمل استفاده کرد زیرا در اثر تجزیه میکروبی در شکمبه از بین‌می‌رود. طبق تحقیقات انجام شده بر خلاف متیونین پودر که تحت تجزیه میکروارگانیسمی شکمبه از بین می‌رود  متیونین لااقل ۴۰% خاصیت عبوری از شکمبه دارد و ۱۷-۱۰ ساعت زودتر از متیونین پودر از شکمبه عبور می‌کند.

با استفاده از  متیونین به عنوان منبع مایع متیونین ، می‌توان جیره با کیفیت بالاتر و هزینه کمتر ساخت و کمیت و کیفیت شیر را هم ارتقا داد.

جذب  متیونین علاوه بر روده کوچک از طریق شکمبه و شیردان هم انجام می‌شود در حالیکه متیونین پودر فقط از طریق روده‌ها جذب می‌شود. افزودن  متیونین به جیره‌ای که دچار فقر متیونین است اما از لحاظ اسیدهای آمینه دیگر مثل لیزین تامین می‌باشد باعث افزایش میزان تولید شیر می‌شود . همچنین کیفیت شیر نیز ارتقا یافته و میزان پروتئین و چربی شیر بیشتر می‌شود.

متیونین این امکان را به متخصصین تغذیه می‌دهد تا میزان پروتئین خام جیره (CP) را کاهش دهند و بدین ترتیب باعث کاهش اوره خون شوند زیرا  متیونین بر خلاف متیونین پودر، فاقد نیتروژن در ساختمان خود می‌‌باشد.

به علاوه  متیونین باعث بهبود تخمیر ، سنتز پروتئین میکروبی و در نهایت افزایش پروتئین قابل مصرف می‌شود.

منبع متیونین در آبزیان :

از آغاز قرن ۲۱ استفاده از  متیونین در صنایع آبزیان به طور گسترده‌ای متداول شده‌است . خوراک پلت معمولاً بلا فاصله پس از اینکه در اختیار ماهی قرار می‌گیرد خورده می‌شود. بنابراین میزان حلالیت مواد تشکیل دهنده آن در۱۵ دقیقه اول اهمیت زیادی دارد.

طبق تحقیقات انجام شده، هیچگونه تفاوت معنا داری بین حلالیت متیونین پودر و  متیونین استفاده شده در خوراک آبزیان وجود ندارد.

متیونین و صنایع تولید خوراک :

متیونین امکانات بسیاری را در اختیار تولید‌کنندگان خوراک قرار می‌دهد.  متیونین نسبت به متیونین پودر یکنواخت تر در خوراک مخلوط می‌شود و در محصول نهایی همگنی بیشتری دیده می‌شود.

بر اساس تحقیقات انجام شده هنگام استفاده از  متیونین ، به علت جذب توسط اجزای جامد خوراک و خاصیت پلت لوبریکنت ، انرژی مصرفی در خط تولید ۱۵-۱۰% کاهش پیدا می‌کند. با استفاده از  متیونین ، ضایعات تقریباً به صفر می‌رسد و از ایجاد گرد و غبار ناشی از مواد پودری اجتناب می‌شود. هنگامی که از  متیونین در تولید پلت استفاده می‌شود می‌توان دما را تا ۵ درجه فارنهایت بالاتر برد که باعث ژلاتینیزاسیون بهتر می‌شود. ژلاتینیزاسیون بهتر، قابلیت استفاده خوراک را برای موجودات زنده افزایش می‌دهد و همچنین تاریخ مصرف محصول را بالاتر می‌برد. افزایش دما به کنترل سالمونلا در خوراک هم کمک می‌کند.

متیونین به علت بسته بندی خاص و ویژگی مایع بودن ، امکان ایجاد اتوماسیون در خط تولید را فراهم می‌کند. با ایجاد اتوماسیون و کاهش دخالت نیروی انسانی ، علاوه بر صرفه جویی در هزینه، دقت نیز افزایش پیدا می‌کند و احتمال اشتباه ناشی از عوامل انسانی کاسته می‌شود.

شایان ذکر است که نصب تجهیزات  متیونین رایگان می‌باشد.

- بهترین منبع تامین کننده متیونین برای دام ، طیور و آبزیان

- ایجاد رشد بیشتر ، ضریب تبدیل غذایی بهتر و تلفات کمتر به خصوص در شرایط استرس حرارتی

- دارای خواص ضد باکتری و بازدارنده رشد قارچها در خوراک به عنوان یک اسید ارگانیک قوی

- درمان سنگهای ادراری طیور

- کاهش گاز آمونیاک سالن و رطوبت بستر

- قابلیت عبور از شکمبه و افزایش دهنده سنتز پروتئین میکروبی

- افزایش دهنده میزان شیر و پروتئین و چربی آن

- کاربرد آسان و اختلاط یکنواخت در خوراک

- کاهش دهنده انرژی مورد لزوم جهت پلت نمودن خوراک

- قیمت مناسب، حداقل ضایعات و پایین بودن هزینه های نگهداری و حمل و نقل

بررسی اثرات جایگزینی متیونین با بتافین درجیره غذایی جوجه های گوشتی

به منظور بررسی اثرات جایگزینی بتافین به جای متیونین در جیره غذای جوجه های گوشتی ، آزمایشی در قالب کاملا” تصادفی با ۶ تیمار، ۵ تکرار و ۱۵ قطعه جوجه یک روزه نر گوشتی از سویه تجاری راس به مدت ۵ هفته انجام شد.جیره های آزمایشی برای دوره های آغازین ( ۲۱-۱۴ روزگی) ، رشد (۴۲-۲۱ روزگی ) و پایانی (۴۹ – ۴۲ روزگی) با سطوح انرژی و پروتئین یکسان تنظیم شدند. در دوره آغازین بتافین به میزان ۰ ، ۰۳/۰ ، ۰۶/۰ ، ۰۹/۰ ، ۱۲/۰ ، ۱۵/۰ درصد و در دوره رشد و پایانی به میزان ۰ ، ۰۲/۰ ، ۰۴/۰ ، ۰۶/۰ ، ۰۸/۰ و ۱/۰ درصد جایگزین متیونین شد. درطول آزمایش خوراک مصرفی ، ضریب تبدیل غذا و افزایش وزن بصورت هفتگی اندازه گیری شد و در پایان تجزیه لاشه جهت بررسی خصوصیات لاشه صورت گرفت. نتایج حاصله نشان داد جایگزینی متیونین با بتافین سبب کاهش در افزایش وزن روزانه دوره رشد می شود که بیشترین کاهش مربوط به سطوح بالای جایگزینی بود ( ۰۵/۰> P) ولی در کل دوره ( ۴۹ -۱۴ ) روزگی) تیمارهای ۴ و ۶ که متیونین به ترتیب ۰۹/۰و ۰۶/۰ ، ۱۵/۰ و ۱/۰ درصد در دوره آغازین ، رشد و پایانی جایگزین شده بود ؛ به ترتیب ۰۸/۷ و ۸۹/۷ درصد افزایش وزن روزانه کمتری نسبت به شاهد داشتند ( ۰۵/۰>P ) . خوراک مصرفی شاهد در کل دوره (۴۹ – ۱۴ روزگی ) با بقیه تیمارها به جز تیمار ۵ (۱۲/۰ و ۰۸/۰ جایگزینی) تفاوت معنی دار نشان داد. تیمار ۰۶/۰ و ۰۴/۰ جایگزینی دارای ضریب تبدیل و درصد لاشه بهتری نسبت به شاهد و سایر تیمارها بود. جایگزینی متیونین با بتافین هیچ تأثیری بر درصد کبد و ران و اثر مثبتی بر درصد سینه و چربی حفره بطنی نداشت. جایگزینی متیونین با بتافین در سطوح پایین سبب بهبود در شاخص تولید شد. همچنین این جایگزینی سبب کاهش هزینه خوراک تمام شده برای هر کیلو گرم وزن زنده شد.

بررسی اثر سطوح مختلف اسید آمینه متیونین و جایگزینی آن به عنوان بخشی از پروتئین در جیرة جوجه‌های گوشتی:

این آزمایش به منظور تعیین اثر سطوح مختلف پروتئین و اسید آمینة متیونین بر عملکرد جوجه‌های گوشتی، انجام شد. در این آزمایش از ۲۴۰ قطعه جوجة گوشتی سویة راس با دو سطح پروتئین(۲۰ و ۲۴ درصد برای دورة آغازین و ۱۸ و ۲۲ درصد برای دورة رشد) و ۳ سطح اسید آمینة متیونین (سطح سفارش شده در کاتالوگ (استاندارد)،‌ سطح ۱۱۵% بیشترازمقدار سفارش شده در کاتالوگ و سطح ۱۳۰% مقدار سفارش شده در کاتالوگ) استفاده گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل ۳×۲ در قالب طرح کاملاً تصادفی با ۴ تکرار و ۱۰ قطعه جوجه در هر قفس انجام شد. جوجه‌ها به مدت ۵ هفته (از پایان هفته اول تا پایان هفته ششم)، با جیره‌های یکسان از نظر انرژی، برای دو دورة آغازین (۷ تا ۲۱ روزگی) و رشد (۲۲ تا ۴۲ روزگی) تغذیه شدند. جوجه‌ها در طول دوره به صورت آزاد تغذیه شدند. مصرف غذا و اضافه وزن در پایان هر دوره اندازه‌گیری شد و در پایان دورة آزمایشی از هر قفس دو قطعه جوجه بصورت تصادفی، انتخاب شدند و پس از توزین و ذبح، وزن لاشه و اجزای لاشه اندازه‌گیری شد و داده‌های حاصل با استفاده از نرم‌ افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که سطح بالای پروتئین و مکمل متیونین در دورة آغازین، دورة رشد و کل دوره باعث افزایش وزن زنده و بهبود ضریب تبدیل غذایی شدند(P<0.01). مصرف غذا تحت تاثیر پروتئین و اسید آمینة متیونین قرار نگرفت (P>0.05) .مکمل متیونین باعث افزایش درصد سینه( P<0.05) و کاهش مقدار چربی محوطة بطنی شد (P<0.01). کاهش پروتئین جیره باعث افزایش چربی محوطةبطنی می‌شود(P<0.01). اثر متقابل بین متیونین و چربی در هیچ یک از صفات، تفاوت معنی‌داری را نشان نداده است (P>0.05).

بررسی اثر سطوح مختلف اسید آمینه متیونین و چربی در جیره بر عملکرد جوجه‌های گوشتی :

این آزمایش به منظور تعیین اثر سطوح مختلف اسید آمینة متیونین و چربی بر عملکرد جوجه‌های گوشتی، انجام شد. آزمایش با ۳ سطح اسید آمینة متیونین و دو سطح چربی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با ۴ تکرار و ۸ قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی انجام شد. نتایج نشان دادند که اسید آمینه متیونین، باعث افزایش وزن در دوره آغازین، دورة رشد و کل دوره شد (P<0.01). اثر چربی بر افزایش وزن زنده در دوره آغازین، معنی‌دار نبود (P>0.05)، ولی در پایان ۶ هفتگی، چربی افزایش وزن زنده را بهبود بخشید متیونین و چربی هیچیک بر مصرف غذا تأثیر معنی‌داری نداشتند (P>0.05). اسید آمینه متیونین در دوره آغازین، دوره رشد و نهایتاً در کل دوره‏، ضریب تبدیل غذایی را بهبود بخشید . چربی، اثری برضریب تبدیل غذایی در دوره آغازین نداشت ‏، ولی در دوره رشد و کل دوره، ضریب تبدیل غذایی بهتری را موجب شد.. چربی جیره، درصد چربی محوطه بطنی، را افزایش داد  ولی بر دیگر صفات لاشه، از قبیل درصد لاشه، درصد سینه، درصد ران، درصد بال، درصد پشت و گردن و درصد قسمتهای مختلف دستگاه گوارش، تفاوت معنی‌داری نداشت  متیونین، سبب افزایش درصد سینه و کاهش درصد چربی محوطه بطنی شد  ولی صفات دیگر لاشه را تحت تاثیر قرار نداد . اثر متقابل بین متیونین و چربی در هیچ یک از صفات، تفاوت معنی‌داری را نشان نداده است

سمیت اسید متیونین :

از میان اسیدهای آمینه، اسید آمینه متیونین برای طیور سمی می باشد. این حالت در جوجه های گوشتی و بلدرچین رخ می دهد و سبب کاهش رشد آنها و فلجی گردن در بوقلمون می گردد. این مسمومیت زمانی رخ می دهد که میزان متیونین جیره به ۸/۱ درصد رسیده باشد.لازم به ذکر است متیونین میزان آسیب کلیوی ناشی از کلسیم بالا در جیره را کاهش می دهد.

کمک در سنتز کردن :

ال کارنیتین (L.carnitine) یک ماده مغزی شبیه ویتامین ها است ال کارنیتین به مقدار اندک و ناچیز در بدن حیوانات از دواسیدآمینه ضروری لیزین و متیونین درکبد وکلیه سنتز می شود. وجود ال کارنیتین برای متابولیسم و حرکت اسیدهای چرب در داخل سلولها ضروری است. مشخص شده که این ماده در ساختمان آنزیمی بنام کارنیتین استیل ترانسفراز شرکت می کند که بخشی از مکانیسم کوآنزیم A و استیل کوآنزیم A را تشکیل می دهد و به نظر می رسد که تأثیر کارنیتین بر متابولیسم اسیدهای چرب می باشد که زنجیره کربن آنها بیش از۸ کربن می باشد درعین حال به نظرمی رسد که این ماده تمایل زیادی به اسید پوین متیونینیک داشته که کارکرد آن انتقال این مولکول ها با زنجیره طویل از جدار میتوکندری می باشد لازم به ذکر است که کارنیتین به دو شکل دی ال کارنیتین و ال کارنیتین یافت می شود که تنها شکل فعال آن از نظر بیولوژیکی ال کارنیتین است . امروزه قدرت تأثیر ال کارنیتین در بالا بردن توان حیاتی موجب جلب توجه فراوان و افزودن آن به غذاهای دام و حیوانات مسابقه و خانگی گردیده است

اشباع بودن گوشت آبزیان از اسید متیونین :

ترکیب شیمیایی گوشت آبزیان شامل آب، پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین ها و مواد معدنی است. آب بیشترین وزن فیله را تشکیل داده ، ‌طوریکه در ماهیان کم چرب یا بدون چرب حدود ۸۰ درصد، و در ماهیان چرب مثل ساردین و قباد حدود ۷۰ درصد وزنی فیله را شامل می شود. مقدار پروتئین در گوشت ماهی معمولا بین ۲۰ ـ ۱۵ درصد بوده که گاهی اوقات ممکن است به کمتر از ۱۵ درصد و یا بالاتر از ۲۸ درصد نیز برسد.پروتئین ماهی حاوی میزان زیادی اسید آمینه های لیزین و متیونین بوده که در پروتئین های گیاهی به میزان کمتری وجود دارد. در مقایسه با گوشت قرمز و مرغ به اسید آمینهٔ تریپتوفان موجود در گوشت آبزیان،به میزان بالاتری بوده،بطوریکه این اسید آمینه قابلیت تبدیل به نیاسین را داشته و مانند یک ویتامین در بافت بدن نقش تنظیم کنندگی ایفا می‌کند.

نقش اسید های امینه در تغذیه طیور


سر فصلها
پروتئینها (Proteins)
1- پروتئینها و اسید آمینه
2- طبقه بندی پروتئینها : پروتئینهای کروی ، پروتئینهای ریشه ای ، پروتئینهای مرکب
3- تقسیم بندی پروتئینها از نظر منشأ و منبع : گیاهی و حیوانی
4- ساختمان شیمیایی اسیدهای آمینه و پروتئینها
5- ساختمان پروتئین و پروتئین سازی
6- خواص پروتئینها و اسیدهای آمینه
7- تجزیه اسیدهای آمینه
8- هضم و جذب پروتئینها تعادل نیتروژن
9- مقایسه پروتئینهای گیاهی و حیوانی در تغذیه طیور
10- گیاهان به عنوان منابع اصلی پروتئینها
11- نیازحیوان به اسیدهای آمینه (احتیاجات اسید آمینه ای مرغ )
12- عوامل مؤثر بر احتیاجات اسیدآمینه ای
13- اسیدهای آمینه مصنوعی
14- اثر ازدیاد اسیدهای آمینه در جیره


مقدمه:پروتئینها واسیدهای آمینه
نام پروتئین از کلمه یونانی پروتیوز ، به معنی اول یا اهمیت اولیه ، توسط برزلیوس پیشنهاد شد . این کلمه ، کلمه مناسبی است زیرا این ترکیب پیچیده ، مرکب از اسیدهای آمینه در تمام سلولها یافت شده و در اغلب واکنشهای شیمیایی حیاتی موجود در سوخت و ساز گیاه و حیوان دخالت دارد .
گرچه غالباً به تمام پروتئینهای یک حیوان یا ماده غذایی روی هم رفته پروتئین گفته میشود هر پروتئینی با پروتئینهای دیگر متفاوت است . توالی خاص اسیدهای آمینه و چگونگی ارتباط رشته های آنها به یکدیگر ، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی هر پروتئین و در نتیجه عمل بیولوژیکی آن را مشخص می سازد .
قسمتهای مهم بافتهای نرم بدن مثل ماهیچه ها ، بافتهای پیوندی ، کولاژن ، پوست ، مو ، سم ، پرها ، ناخنها و قسمتهای شاخیمنقار در پرندگان را پروتئین تشکیل می دهند . پروتئینهای خون چون آلبومینها و گلوبولینها که در تنظیم فشار اسنری دخالت دارند منبعی از اسیدهای آمینه اند و وظایف متعدد دیگری را به عهده دارند .
فیبر لیوژن و ترومبو پلاستین و تعــداد دیگری از پروتئینها در انعقـــاد خون دخالت دارند پروتئینهای مرکب خون مثل هموگلوبین عمل انتقال اکسیژن به سلولها را بر عهده دارند و لیپو پروتئینها عمل انتقال ویتامینهای محلول در چربی و نیز سایر مواد واسطه چربی را انجام می دهند . به علاوه لیپو پروتئینها از اجزای اصلی غشای سلولی هستند . سایر پروتئینهای مرکب ، مثل نوکلئو پروتئینها و گلیکو پروتئینها و آنزیمها در ساسر بدن پراکنده اند .
غشای زرده تخم مرغ یک فسفر پروتئین است .



1- پروتئینها Proteins :
از نظر ساختمان شیمیایی پروتئینها از ازت ، کربن ، هیدروژن ، اکسیژن و گوگرد تشکیل شده اند در عده ای از پروتئینها علاوه بر عناصر فوق فسفر هم وجود دارد . مشخص کننده پروتئینها وجود ازت است بطور متوسط 16% از پروتئینها را ازت تشکیل می دهد این امر از نظر تعیین درصد پروتئین مواد غذایی در ترکیبـــات شیمیایی کمـک می کند بدین ترتیب کــه ابتدا با روشهــای شیمیایی مقدار ازت مواد غذایی را بدست می آورندو بعد در مضرب 25/6 ضرب می کنند .
25/6 = 16 ÷100 نتیجه بدست آمده مقدار پروتئین خام را نشان می دهد . این روش اندازه گیری برای تعیین پروتئین حقیقی کافی نیست زیرا بعضی از پروتئینها در حدود 4/13 درصد ازت و بعضی دارای مقدار بیشتری در حدود 3/19 درصد میباشد . پروتئینها از ترکیبات ساده ای بنام اسید آمینه تشکیل شده اند . تعداد اسیدآمینه هایی که تا کنون ساخته شده است 35 عدد میباشد که ساختمان شیمیایی 24- 23 عدد آن بطور قطع مشخص شده است . هر پروتئین از تعدادی اسید آمینه تشکیل شده است بطوریکه امکان ندارد تمام اسید آمینه ها در یک پروتئین واحد جمع شوند .
از نظر تغذیه طیور اسید آمینه ها به سه دسته تقسیم میشوند:
1-دسته ای که طیور برای تغذیه احتیاجی به آنها ندارند مانند آلانین و اسپارتیک اسید و هیدروکسی پرولین و سرین
2- دسته ای که دربعضی شرایط مثلا ً هنگام جمع آوری تخم مرغ جوجه کشی مورد احتیاج طیور است مانند تیروزین ، پرولین ، اسید گلوتامیک ، گلیسین و سیستین
3- دسته ای که وجود آنها برای تغذیه طیور کاملا ً ضروری است و طیور قادر به ساختن آنها در بدن نیستند به این دسته اسیدآمینه های اساسی می گویند مانند میتونین ، لیزین ، ایزولوسین ، لوسین ، هیستیدین ، آرژنین ، والین ، تریپتوفان ، ترونین ، فنیل آلانین ، گلیسین ، تیروزین و سیستئین در گذشته افزایش میزان پروتئین جیره در هنگام تنش گرمایی یک امری عادی بود این عمل درپاسخ به کاهش مصرف خوراک انجام شد و بدین وسیله پروتئین جیره جهت حفظ میزان دریافت پروتئین خام در حد 17 گرم به ازای هر پرنده در روز تنظیم میشد . اکنون مشخص شده است که چنین تعدیلهایی ممکن است مضر باشند . فرآیند متابوسیم مواد مغذی در بدن دارای بازدهی 100 درصد نبوده ومقداری گرما در نتیجه آن تولید می گردد .
متأسفانه پروتئین در این مورد کم بازده ترین ماده مغذی است و در نتیجه مصرف آن ، گرمای نسبتاً بیشتری تولید می گردد .
این گرمای اضافی ممکن است فشار زیادی را بر مکانیسم های دفع حرارتی بدن ( نفس نفس زدن ، گردش خون ) وارد کند . بنابراین با توجه به اینکه استفاده از پروتئین خام بیشتر ممکن است مضر باشد حفظ میزان دریافت پروتئین در شرایطی که مصرف خوراک کاهش می یابد بسیار مشکل به نظر می رسد . بنابراین توصیه عمومی استفاده از میتونین و لیزین مصنوعی است بطوریکه میزان دریافت روزانه آنها به ترتیب در حد تقریبی 360 و 720 میلی گرم حفظ شود.
پروتئین و اسید آمینه های جیره :
اخیراً به تأثیر پروتئین جیره در بروز ناهنجاریهای پا توجه زیادی شده است . سابقاً بروز معایب پا متعاقب تغذیه با جیره های کم پروتئین به کاهش سرعت رشد اولیه نسبت داده میشد .هرچند که یافته های امروزی نشان داده است که ناهنجاریهای پا به شرایط پیچیده تری مانند تداخل مواد مغذی مربوط میشود . در این رابطه مازاد پروتئین مصرفی باعث یک نوع تنش میشود که به صورت بزرگ شدن اندازه غده فوق کلیوی خودنمایی می کند . جیره غذایی حاوی پروتئین زیاد در متابولیسم اسید فولیک ایجاد اختلال نموده و سبب افزایش ناهنجاریهای پا میشود . هرچند که در مطالعات اخیر بااستفاده از جیره های ناکافی از نظر اسید فولیک قادر به نشان دادن اثر آن با جیره حاوی 22 در مقایسه با 30 درصد پروتئین نبوده اند در مطالعه عوامل مؤثر بر رشد استخوانها در گله های مادر گوشتی و لگهورن نشان داده شده است که رشد اولیه استخوانها کمتر تحت تأثیر مکملهای معدنی و ویتامینها قرار می گیرد در صورتیکه طول استخوان پا و استخوان جناغ با استفاده از جیره های حاوی پروتئین بالا می تواند افزایش یابد ( 22 درصد در مقابل 16 درصد پروتئین خام ) . همچنین ممکن است نسبت اسید آمینه ها به مواد ازته غیر پروتئینی نیز در تشکیل مواد آلی استخوانها اهمیت داشته باشد . دلیل این ادعا نتایجی است که از پیش جیره های خالص و یا حاوی اسید آمینه های صنعتی بدست آمده است . در برخی مواقع پیچ خوردگی گردن در گله های مادر بویژه خروس مشاهده شده است که ممکن است به واسطه اختلال در متابولیسم اسیدهای آمینه باشد این عارضه صرفاً یک اختلال اسکلتی محسوب نشده بلکه با متابولیسم نیاسین یا تریپتوفان در ارتباط میباشد .این ضایعه در دوره تفریخ تخم به علت کشیدگی بیشترعضلات یک طرف گردن آغاز شده و همراه با فشار وارده از آمینیون نهایتاً سبب غیر طبیعی شدن استخوانهای گردن میشود.

جیره های غذایی فقیر از نظر پروتئین و یا سایر مواد مغذی ضروری موجب کاهش سرعت رشد میشوند . تمام پرندگان یک گله دارای احتیجات غذایی کاملا ً مشابهی نیستند برای مثال کاهش متیونین جیره به میزان 25 درصد موجب کاهش قابل ملاحظه میانگین وزن گله میشود . ولی متأسفانه آن تعداد از مرغان گله که از نظر توارثی به متیونینبیشتری نیاز دارند وزن بسیار کمی خواهند داشت و آنهایی که دارای احتیاجات متیونین پایینی هستند کمتـــر تحت تـــأثیر چنین جیره هایی قــــرار می گیرند و یا با سرعت طبیعی رشد می نمایند .روش معقول برای پرورش جوجه ها با رشد اولیه بسیار آهسته تری آغاز میشود ، برنامه محدودیت غذایی متعاقب آن مشکلات کمتری به همراه داشته و بنا براین تنش کمتری نیزایجاد میشود . مطالعات نشان داده است که تغذیه نیمچه های مادر با جیره غذایی حاوی مقادیر خیلی کم پروتئین( 15-13 درصد) در هفته های اول زندگی به کنترل رشد کمک خواهد کرد . معمولاً در گله های تجاری سطوح پایین پروتئین در حدود 13 تا 14 درصد توصیه نمیشود زیرا متعادل نمودن اسید آمینه ها بسیار دشوار شده ، پر درآوری تحت تأثیر قرار گرفته و در برخی موارد تهیه این جیره ها در مقایسه با جیره های با محدودیت کمتر پروتئین هزینه بیشتری خواهد داشت به هر حال هیچگونه مشکلی در استفاده از جیره های پیش دان حاوی 15 تا 16 درصد پروتئین ملاحضه نمیشود . اگر جیره های کم پروتئین بعنوان پیش دان مورد استفاده قرار گیرند انتظارمیرود نیمچه های چاق تری در سن 3 تا 5 هفتگی حاصل شوند کاهش سرعت رشد بر اثربکارگیری جیره های حاوی پروتئین پایین تر منجر به کاهش طول ساق پا شده است .
طبقه بندی پروتئین ها :
اگر چه تمام پروتئین ها از اسید آمینه ساخته شده اند ، ترتیب قرار گرفتن اسیدهای آمینه در ساختمان پروتئینهای موجود در طبیعت متفاوتند و این اختلافات است که خصوصیات تک تک پروتئینها رامشخص می کند . به هر حال گاهی پروتئینها را بر اساس محلول بودن آنها درآب ، در محلول نمکی ، دراسیدها و بازها و اتانول تقسیم بندیمی کنند .

همچنین در طبقه بندی پروتئینها سعی شده که شکل و ترکیب شیمیایی پروتئینها در نظر گرفته شود ، اگر چه مشخص کردن ترکیب شیمیایی پروتئینی نیازمند اطلاعات بیشتری در مورد ترتیب قرار گرفتن اسیدهای آمینه در مولکول پروتئین است .
پروتئینهای کروی :
الف )آلبومینها : پروتئینهای محلول در آب هستند که در مقابل حرارت منعقد میشوند مثل آلبومین تخم مرغ .
ب) گلوبولینها : پروتئینهای غیر محلول در آبند یا خیلی کم حل میشوند ولی در محلولهای رقیق نمکهای خنثی مثل نمک طعام که از ترکیب بازهای قوی یا اسیدهای قوی تشکیل شده است حل میشوند .

گلوبولینها بوسیله حرارت منعقد میشوند ممکن است توسط محلولهای 5 تا 10 درصد نمک طعام از بافتهای گیاهی یا حیوانی جدا شوند و سپس بوسیله رقیق کردن با آب خالص رسوب داده شوند .
ج ) گلوتلینها : غیر محلول در آب و حلالهای خنثی هستند ولی در حلالهای رقیق اسیدی و بازی محلولند مانند گلوتین گندم و ذرت .
د) گلیادینها یا پرولامینها : در اتانول 70 تا 80 درصد محلول هستند ولی در آب ، الکلهای مطلق و حلالهای خنثی حل نمیشوند ازانواع آن زئین ذرت و گندم .
هـ ) هیستونها : محلول در آب و غیر محلول در در محلول آمونیاک رقیق هستند جهت رسوب سایر پروتئینهای محلول از آنها استفاده میشود . که همراه با این پروتئینها منعقد میشود و در اسیدهای رقیق حل می گردند ازجمله خصوصیات آنها دارا بودن اسید آمینه های بازی است .
و ) پروتامینها : پروتئینهایی هستند که وزن مولکولی آنها کم است اما مقادیر فراوانی اسید آمینه باز دارند و از این جهت مشابه هیستونها هستند . در آب محلول هستند ، بوسیله حرارت منعقد نمیشوند و با اسیدهای معدنی نمکهای پایداری را تشکیل می دهند .
پروتئینهای ریشه ای :
- کولاژنها : پروتئینهای اصلی موجود در بافتهای پیوندی هستند کولاژنها حدود یک دوم کل پروتئینهای بدن را تشکیل می دهند ، در آب غیر محلولند و در مقابل آنزیمهای گوارشی مقاوم هستند ولی بوسیله جوشاندن در آب یا در اسیدها یا بازهای رقیق به آسانی به ژلاتینهای قابل هضم و محلول تغییر می یابند .
- آلاستین ها : پروتئینهای بافتهای کشدار و ارتجاعی مثل سرخرگها و مفصلها هستند اگر چه مشابه کولاژن هستند ولی به ژلاتین تبدیل نمی شوند .
- کراتین ها : پر ، مو ، منقار ، پنجه ها و شاخها دارای این دسته از پروتئین ها هستند . این پروتئینها بسیار نامحلول و غیر قابل هضم هستند .
- پروتئینهای مرکب : این پروتئینها دارای مادهای غیر اسید آمینه ای به نام گروه پروستاتیک هستند .
الف ) نوکلئو پروتئینها : این دسته شامل نوکلئیک اسیدهای ترکیب شده با یک یا چند مولکول پروتئین است .
ب ) موکوئید یا موکو پروتئینها : کربو هیدراتهای این پروتئینها موکوپلی ساکاریدهای حاوی آن استیل هگزوز آمین مثل گلوکز آمین یا گالاکتوز آمین و به صورت ترکیبی با اسیدهای یورونیک
مثل گالاکتو یورنیک یا گلو کو یورونیک هستند برخی از آنها اسید سالیک نیز دارند .
ج ) گلیکو پروتئینها : کربوهیدرات موجود در این دسته کمتر از 4درصد است . آلبومین تخم مرغ که 7/1 درصد مانوز دارد .
د ) لیپو پروتئینها : پروتئینهای محلول در آب و همراه با لیستئین ، سفالین ، کلسترول یا سایر لیپیدها یا فسفو لیپیدها هستند .
هـ ) کرومو پروتئینها : ترکیباتی هستند که ازطریق اتخاذ یک پروتئین ساده با گروه پروستاتیک رنگی بوجود می آیند . شامل هموگلوبین .
4– پروتئینها از نظر منبع و منشأ : گیاهی و حیوانی :
- پروتئینهای گیاهی از گیاهان بدست می آیند .
2- پروتئینهای حیوانی که از بافتها یا فرآورده های حیوانی منشأ می گیرند .
در تغذیه طیور ارزش پروتئینها بسته به تعداد اسید آمینه های اساسی موجود در آن میباشد ولی بطور کلی پروتئینهای گیاهی از نظر تغذیه کمتر از پروتئینهای حیوانی ارزش دارند علت این امرهمان داشتن ویتامین B12در پروتئینهای حیوانی است ولی پروتئینهای گیاهی از این نظر بسیار فقیر میباشند دیگر آنکه پروتئینهای حیوانی در طیور یک پنجم وزن زنده و یک هفتم تا یک هشتم وزن تخم مرغ را تشکیل می دهند . علاوه بر ساختن بافتها عمل دیگر پروتئینها ذخیره شدن آن در بدن بعنوان منابع انرژی است . در بعضی اسید آمینه ها منابع اولیه بعضی ویتامینها را تشکیل می دهند و نیز در ساختمان هورمون ها و آنزیمها بکار می روند .
5 – ساختمان شیمیایی اسیدهای آمینه و پروتئین ها :
در جریان پروتئین سازی در سلول اسیدهای آمینه به ترتیب خاصی و به صورت رشته های طویلی به یکدیگر متصل میشوند و سپس این رشته ها به طریق ویژه ای با یکدیگر مرتبط میشوند و پروتئینها را تشکیل می دهند . اتصال بین دو رشته اتصال بپتیدی نام دارد . این اتصالها ، اتصالهای کوالانسی قوی بین بنیان کربوکسیل (اسیدی) یک اسید آمینه و بنیان آمینی اسید آمینه بعدی هستند . سایر اتصالهایی که دو یا چندین رشته پروتئین را جهت ایجاد پروتئین سه بعدی به هم متصل می کنند ، اتصالهای یونی با اتصالهای هیدروفوبیک هستند .
در حال حاضر ، تغذیه علمی طیور بر استفاده از انواع پروتئینهای قابل دسترس موجود در مواد اولیه به منظور تأمین ازت قابل استفاده و اسید آمینه های ضروری جهت آنابولیسم یا سوخت مطلوب پروتئین در مرغ و در هر مرحله از رشد آن مبتنی است . جهت کاربرد صحیح دانش مربوط به تغذیه پروتئین ، آگاهی از خواص پروتئینها ، ساختمان پروتئینها و مصرف پروتئین بوسیله حیوان مؤثر و مفید است .
6- ساختمان پروتئین و پروتئین سازی :
کشفیات دهه گذشته باعث پیشرفت قابل ملاحظه ای در دانش مربوط به پروتئین سازی توسط سلولهای گیاهی و حیوانی شده است . تحقیقاتی که مکانیزم پروتئین سازی را مورد بررسی قرار می دهد رابطه اساسی بین ژنتیک بیوشیمی و تغذیه را روشن کرده است.پروتئین سازی درسلولهای گیاهی و حیوانی دی اکسی ریبو نوکلئیک اسید (DNA ) موجود در تقسیم سلولی که از آن پروتئین و شیره ای ساخته میشود کنترل می گردد .
DNA موجود در آن سلول اطلاعات ژنتیکی مربوط به ساختمان دقیق پروتئینی را که باید ساخته شود تعیین می کند و این حالت را به صورتخواص توارثی از نسلی به نسل دیگر منتقل می سازد . DNA با کنترل ایجاد ریبو نوکلئیک اسیدهای (RNA ) موجود در سیتوپلاسم سلول ، توسعه و تکامل پروتئینها را در سلول کنترل می کند . در پروتئین سازی سه نوع RNA مختلف دخالت دارند .
- RNA ریبــو زومی کـــه قسمتی از ساختمان ریبـــوزوم است ( پروتئینی خاص در میکروزوم سلول )

- RNA ریبوزومی بــه عنوان الگویی کــه پروتئینها روی آن ســاخته می شوند عمل می کند .
- RNA ناقل : اسیدهای آمینه خاصی را به ریبوزومها انتقال می دهد .
در حیوانی که خوب تغذیه شده باشد منبعی دائمی از تمام اسیدهای آمینه برای تمام سلولها فراهم است . این اسیدهای آمینه از هیدرولی ز پروتئینهای موجود در غذا تأمین شده و توسط خون یا به صورت اسیدهای آمینه آزاد یا به صورت پروتئینهای خون که در کبد ساخته شده اند انتقال می یابند .
- RNA پیامبر : توالی اسیدهای آمینه موجود در پروتئین را که ساخته میشود تعیین می کند .
شکل اغلب پروتئینها مارپیچ – آلفا ( حلزونی است ) که در هر پیچش 317 اسید آمینه موجود است بعضی از پروتئینها همانند لوله های سخت ، خمیده و در هم آمیخته اند .
اتصال دی سولفید در میان مولکولهای سیستئین و اتصالهای یونی بین بنیان آمینی لیزین وجود دارد و حتماً هنگامی که بنیان غیر قطبی پروتئینها با یکدیگر تماس حاصل می کند اتصالهای هیدروفوبیکی بوجود می آید مانند اتصال هیدروفوبیکی اسیدهای آمینه فنیل آلانین و سیتروزین و لوسین و ایزولوسین ، والین و ...
وزن مولکولی بیشتر پروتئین ها بین 35000 تا 500000 متغیر است به خاطر اینکه متوسط وزن یک اسید آمینه حدود 115 است از تعداد اسیدآمینه های موجود در اغلب پروتئینها حدود 30 تا 500 است .
7- خواص پروتئین ها و اسیدهای آمینه :
خواص پروتئین ها به اسیدهای آمینه آنها بستگی دارد . بعضی از این خواص عبارتند از تعداد اسیدهای آمینه اسیدی و بازی موجود در آنها – گروههای یونی موجود در آنها – تعداد و اندازه نسبی مراکز هیدروفوبیک موجود در آنها – وجود یا عدم وجود کربوهیدراتها – لیپیدها یا فسفاتها – و اینکه آیا پروتئینها محبوس کننده هستند و قادرند با یک یا چند عنصر معدنی چند ظرفیتی قفل شوند و کیلات تشکیل دهند یا خیر .
به دلیل اینکه اسیدهای آمینه دا رای یک بنیان بازی ( گروه آمینی ) و یک بنیان اسیدی (گروه کربوکسیلی) هستند خاصیت آمفوتر دارند ، یعنی بین آنها و اسیدها و بازها فعل و انفعال انجام می پذیرد .

خواص نسبی اسیدی در مقایسه با خواص بازی یک اسید آمینه با اسید آمینه های دیگر متفاوت است . اسیدهای آمینه تک آمینی ، تک کربوکسیلی ، یونهای سویتر یعنی یونهای دوطرفه نام گرفته اند .

پروتئینها به عنوان بافرهای بسیار خوبی عمل می کنند و به علت بالا بودن وزن مولکولی و پایین بودن درجه تجزیه شان نقش مهمی را در فشار اسنری ، محلولی که حاوی پروتئینها ست ایفا می نماید . این خواص بافری و فشار اسنری پروتئینها دارای اهمیت اساسی در حفظ حالت یکنواختی بدن است .

بعضی از پروتئینها دارای گروههای خاصی هستند که به خودی خود یا موادی که وارد بدن می شوند فعل و انفعالاتی که انجام می دهند این پروتئین ها پادزهر یا آنتی بادی و مواد خارجی آنتی ژن نام دارد .
8- تجزیه اسیدهای آمینه :
بیشتر اسیدهای آمینه در مرغ ، در کبد و کلیه تجزیه می شوند . بعلت عدم وجود سیکل تشکیل اوره در پرندگان آرژنین در بدن آنها ساخته نمیشود بنابراین آرژنین برای مرغها یک اسید آمینه ضروری است حداقل دو آنزیم مجزا که برای سنتز آرژنین لازم در کلیه طیور وجود ندارد و تقریباً طیور فاقد تمام آنزیمهای موجود در سیکل تشکیل اوره در کبد خود هستند در پرندگان نیز همانند بیشتر
پستانداران ، اورنتین از اسید گلوتامیک ساخته ساخته نمی شود . سیترولین می تواند توسط کلیه مرغ به آرژنین تبدیل شود و تا حدودی جانشین آرژنین موجود در جیره جوجه ها شود .
مرغها مکانیزم ویژه ای برای دفع اسیدهای آروماتیک ،مثل اسید بنزوئیک هستند قبل از دفع از این آنزیم میتوکندری های کلیوی یافت
می شود . مصرف مقادیر زیادی از آرژنین لیزین ، یا سایر اسیدهای آمینه دیگر مثل هیستیدین ، ایزولوسین ، تیروزین ، و اورینتین ، مقدار این آنزیم را افزایش می دهد . اندکی افزایش در مقدار لیزین جیره می تواند افزایش فعالیت آرژیناز کلیوی و در نتیجه تجزیه بیشتر آرژنین را باعث شود این عمل باعث ایجاد مقاومت میان آرژنین – لیزین میشود . که در آن مازاد لیزین رشد را کاهش میدهد و این کاهش رشد را می توان با افزودن آرژنین جیره برطرف کرد . به همین دلیل است که مقدار لیزین موجود در جیره جوجه های در حال رشد نبایستی بیشتر از 2/1 برابر مقدار آرژنین آن باشد . زیادی اسیدهای آمینه که باعث افزایش فعالیت آرژیناز کلیوی در طیور میشود ، نیاز جوجه ها را به آرژنین بالا می برد . به هر حال در مقایسه با لیزین مقادیر بیشتری از این اسیدهای آمینه برای تأثیر گذاشتن بر احتیاج آرژنین لازم است .
بعضی از اسیدهای آمینه موجود در جیره قادرند که فعالیت آنزیم آرژیناز کلیوی در پرندگان را به شدت کاهش دهند . تغذیه 5/0 درصد از اسیدهای آمینه آلفا – آمینو ایزو بوتریک اسید
( AIB) سبب کاهش فعالیت آنزیم آرژیناز موجود در کلیه طیور میشود . در چنین شرایطی تجزیه آرژنین بشدت کاهش می یابد و تغذیه جیره ای با مقادیر کم آرژنین همراه با افزودن AIB ممکن است باعث بهبود رشد شود . ازدیاد تریونین و گلیسین اثرات مشابه AIB را دارد . مکانیزم رابطه فراوانی اسیدهای آمینه و فعالیت آرژیناز کلیوی در جوجه ها مشخص نشده است . مکانیزمی که در بالا از آن یاد شده در کلیه و کبد پستانداران اتفاقی نمی افتد ، اما به نظر می رسد که حداقل در بعضی از پرندگان که مورد مطالعه قرار گرفته اند منحصر به فرد باشد .طریق ادرار این ترکیب با اورنتین ترکیب میشود و دی بنزوئیل – اورنتین ایجاد میکند چون اورنتین بایستی از آرژنین گرفته شود ، مصرف مقادیر زیاد اسید بنزوئیک می تواند منجر به کمبود آرژنین در جوجه شود . آنزیم اصلی در تجزیه آرژنین در مرغ آرژیناز است که تشکیل اوره و اورنتین را از آرژنین باعث می شود .
8- هضم و جذب پروتئینها :
پروتئینها پس از ورود به دستگاه گوارش بوسیله تعدادی از آنزیمهای هیدرولتیک که به طریق زنجیره ای عمل می کند مورد حمله قرار می گیرند . پروتئینهای خام طبیعی در مقابل آنزیمها مقاومند ، لذا بایستی قل از هضم شکل سه بعدی آنها شکسته شود و به رشته های ساده ، که هر اتصال پپتیدی را در معرض حمله آنزیمها قرار دهد ، تبدیل شوند . انسان بیشتر از غذای پخته و تغییر شکل یافته مصرف میکند ولی طیور غذای خود را به طور طبیعی و تغییر حالت نداده دریافت میکنند و تغییر حالت در غذا بایستی در پیش معده و سنگدان انجام پذیرد . تعداد اتصالهای مولکولهای موجود در پروتئین خام ممکن است معدود باشد که در این صورت برای فعالیت پروتئازها قابل دسترس است شرایط اسیدی پیش معده و سنگدان سبب شکسته شدن اتصالها میشود به طوریکه اغلب اتصالهای پپتیدی حساس و پپسین در معرض فعالیت این آنزیم قرار می گیرند . به محض شروع هضم پروتئین توسط پپسین ، افزایش چشمگیر در دسترسی به اتصالهای پپتیدی برای هیدرولیز بوسیله آنزیمهای روده ای بوجود می آید . پلی پپتیدی های حاصل از هضم پپسین بوسیله تریپسین ، کیموتریپسین ، و آلاستاز روده ای شکسته میشوند . در اثر فعالیت این آنزیمها ، تعداد زیادی اتصالهای پپتید انتهایی آزاد میشوند و توسط آمینو پپتیدازها ،کربوکسی پتپیدازها و سایر پپتیدازهای موجود در مجرا یا مخاط دیواره روده کوچک مورد حمله قرار می گیرند . هرآنزیم باید فعالیت خود را در هیدرولیز تواتری پروتئین انجام دهد . دراغلب شرایط ، ماده هیدرولیز شده در اثر فعالیت یک آنزیم ، ماده فعال کننده آ‹زیم بعدی است . توقف فعالیت هر یک از آنزیمهای هیدرولیز کننده ، بخصوص آنزیمهای شروع کننده پپسین و تریپسین کاهش قابل ملاحظه ای را در هضم پروتئینهای جیره بوجود می آورد .پس ازصرف غذا ، انعکاس عصبی از طریق اعصاب مخاط دستگاه گوارش باعث شروع ترشح شیره گوارشی در پیش معده میشود . این شیره حاوی اسید کلریدریک ، پروتئازها ، موسین است . از سلولهای پتپیدی پیش معده پپسینوژن ترشحح میشود . افزایش غلظت پپسینوژن سبب افزایش تولید اسید کلریدریک میشود . قبل از ورود غذا به پیش معده و سنگدان ، PH ترشحات موجود در این اعضا از 15-2 کمتر است ولی به دلیل اثرات بافری غذا PH به حدود 5/3- 5 می رسد . هنگامی که کیموس نیمه هضم شده وارد روده کوچک میشود . کاهش حالت اسیدی و احتمالاً مکانیزمهای دیگری باعث ترشح هورمون گاسترین میشود . که این هورمون ترشح بیشتر اسید کلریدریک را باعث می گردد . اسید کلریدریک پیش معده را در PH کمتر از 5 باعث تبدیل پپسینوژن به پپسین میشود . این تبدیل به علت جدا نشدن زنجیره پلی پپتیدی و اجزای پپتیدی ، که مانع ازفعالیت پپسینوژن میشود است . پپسین تعداد زیادی ازاتصالهای پپتیدی را هیدرولیز میکند . مقدار لترین آنها والین و لوسین ، تیروزین و لوسین یا بین اسیدهای آمینه آروماتیک مثل فنل آلانین – تیروزین است .
هدف از تجزیه پروتئینها در پیش معده و سنگدان فراهم ساختن رشته های پپتیدی برای هیدرولیز بعدی توسط آنزیمهای روده ای است . مقدار پروتئین جیره در سرعت تخلیه معده در موشهای صحرایی مؤثر است . جیره های کم پروتئین باعث میشوند که غذا به سرعت از معده بگذرد . درصورتیکه جیره های پر پروتیئن با ایجاد مکانیزمی برگشتی سرعت تخلیه غذا را کاهش می دهند در نتیجه پروتئینهای خام مصرف شده بهتر تغییر حالت می یابند و حل میشوند . چون مرغ به طور مداوم غذا میخورد تصور میشود که مکانیزمی متفاوت با آنچه در موش صحرایی و سایر حیوانات تک معده ایانجام می پذیرد ، تخلیه پیش معده و سنگدان را کنترل می کند . به هر حال هنکامی که ورود اولیه غذا به چینه دان مورد بررسی قرار می گیرد این احتمال بوجود می آید که تخلیه متوالی غذا از چینه دان به پیش معده و مکانیزم موجود در ترشح شیره گوارشی و تخلیه معده در مرغ ، تفاوت چندانی با آنچه در پستانداران از جمله موش صحرایی اتفاق می افتد وجود ندارد .
8- تعادل نیتروژن :
هنگامی که تعداد پروتئین جیره بتدریج افزایش یافت ، مقدار پروتئین از دست رفته کاهش پیدا می کند تا هنگامی که مقدار پروتئین مصرفی دقیقاً برابر مقدار پروتئین از دست رفته بدن شود که در آن نقطه تعادل نیتروژن بدست می آید . این روش امروزه برای تعیین مؤثر بودن جیره داده شده برای حفظ و نگهداری حیوانات در خالت تعادل نیتروژن مورد استفاده قرار می گیرد .
9- مقایسه پروتئینهای گیاهی و حیوانی در تغذیه طیور :
گرچه بعضی از حیوانات گیاهخوار و بعضی دیگر گوشتخوارند ، پاره ای از آنها مثل طیور همه چیز خوارند . این دسته بندی بر اساس نوع غذای مصرف شده توسط حیوانات مختلف و بر حسب عادت طبیعی آنها انجام شده است و ارتباطی با اختلافات ویژه ارزش پروتئینهای گیاهی در مقایسه با پروتئینهای حیوانی ندارد . هنگام افزورن منابع پروتئین حیوانی ، نظیر پودر ماهی ، پودر گوشت و پس چرخ خشک ، به جیره طیور نتایجی حاصل شده که نسبت به جیره های مشابه حاوی پروتئینهای گیاهی برتری کامل داشت
رمز برتری ارزش پروتئین های حیوانی کی پس از دیگری روشن شد . در حال حاضر مشخص شده است که پروتئینهای گیاهی از قابلیت هضم بالایی برخوردارند و غالباً حرارت داده میشوند تا عوامل بازدارنده رشد در آنها از بین برود و در صورت لزوم اسیدهای آمینه ضروری نیز به آنها افزوده میشود که در این صورنتایجی یکسان و گاهی بهتر از نتایج بدست آمده با مکملهای پروتئین حیوانی ایجاد خواهند کرد . عوامل مؤثر در برتری پروتئینهای حیوانی در مقایسه با پروتئینهای گیاهی عبارتند از 1- تأمین کلسیم و فسفر بوسیله استخوان در پروتئنیهای حیوانی 2- ویتامینهای گروه B بخصوص ریبو تلادوین موجود در پس چرخ خشک 3- ویتامین 12B که فقط در مواد حیوانی موجود است و در گیاهان وجود ندارد 4- اسیدهای آمینه متیونین و لیزین که در ماهی ، تخم مرغ و پنیر فراوانتر از منابع پروتئین گیاهی است .
10- گیاهان بعنوان منابع اصلی پروتئینها :
هر قسمتی از گیاه ( دانه ، برگ ، ساقه ) دارای پروتئینهای خاصی هستند گیاهان با استفاده از نور خورشید و کربن در جریان عمل فتوسنتز قالب اصلی پروتئینها را می سازند و بنیان آمینی حاصل از آمونیومهای معدنی و یا نمکهای نیترات موجود در آب را وارد ساختمان پروتئین می کنند . 22 اسید آمینه ای که به عنوان سنگهای
ساختمان تمام پروتئینها شناخته شده است به آسانی توسط گیاهان ساخته میشود . به هر حال حیوانات می توانند فقط 12 اسید آمینه بسازند بنابراین برای تأمین اسیدهای آمینه اولیه که به اسیدهای آمینه ضروری معروفند به گیاهان متکی هستند .
گیاهان انواع مختلف پروتئینها را میسازند و در قسمتهای مختلف خود به مقادیر متفاوتی ذخیره می کنند . بعضی گیاهان بیشتر ازسایرین پروتئین می سازند . دانه های دو لپه ای مثل دانه های روغنی ، در مقایسه با غلات منابع غنی تری از پروتئین هستند ، به عنوان مثال دانه خشک سویا 43 درصد پروتئین دارد در صورتیکه ذرت خشک تنها 10 درصدپروتئین دارد . قسمتهای سبز گیاهان ، علفهای جوان تازه ، برگها در مقایسه با ساقه و برگهای مسن تر که سلولز بیشتری دارند حاوی مقدار زیادتری پروتئین هستند. (20 تا 25 درصد ماده خشک )
11- نیاز حیوان به اسیدهای آمینه :
همانند گیاهان ، حیوانات پروتئنیهایی را که دارای 22 اسید آمینه هستند می سازند اما برعکس گیاهان ، حیوانات قادر نیستند تمام اسیدهای آمینه را بسازند . اسیدهای آمینه ای که در بدن حیوانات ساخته نمیشود باید از طریق غذا تأمین شود از این رو اسیدهای آمینه ضروری نام دارند و آنهایی که توسط حیوان ساخته میشود ،
اسیدهای آمینه غیر ضروری نام دارند از میان آنها برخی به اندازه ای که حداکثر رشد را تضمین کنند ساخته نمیشود ، بنابراین بایستی توسط غذا تأمین شود .
اسیدهای آمینه ضروری شامل : آرژنین – لیزین – هیستیدین – لوسین – ایزولوسین – والین – متیونین – تریونین – تریپتوفان – فنیل آلانین

- اسیدهای آمینه غیر ضروری شامل : آلانین – اسید اسپارتیک – اسپارژین – اسید گلوتامیک- هیدروکسی پرولین – گلیسین – سرینن – پرولین
- اسیدهای آمینه نیمه ضروری شامل : تیروزین که از فنیل آلانین ساخته میشود و سیستئین از متیونین و هیدروکسی لیزین از لیزین ساخته میشوند .
و در بعضی شرایط سرین و گلیسین به اندازه نیاز بدن ساخته نمیشود و باید به جیره اضافه کرد هنگامیکه جیره های متشکله از اسیدهای آمینه مصنوعی به کاربرده شود برای رسیدن به حداکثر رشد افزودن پرولین ممکن است ضروری باشد .
12 -عوامل مؤثر بر احتیاجات اسید آمینه ای :
علاوه بر نیاز بیشتر به تمام اسیدهای آمینه ب هنگام افزایش انرژی جیره عوامل دیگری که ممکن است احتیاجات اسید آمینه بخصوصی
را تغییر دهند عبارتند از 1- پراکسید شدن چربیهای غیر اشباع ، آلدئیدهایی تولید می کنند که ممکن است لیزین را غیر فعال کند 2- کنجاله سویای خام باعث هیپرتروفی لوزالمعده میشود . تریپسینوژن خروجی افزایش می یابد که دارای مقدار متیونین بیشتری است سپس احتیاج به متیونین جیره ای افزایش می یابد . 3- بعضی از آنتی بیوتیکهـــا با کاهش تخریب اسیدهـــای آمینه به آنها کمک می کنند 4- لاسالوسید نیاز به اسیدهای آمینه گوگرد دار را تا حدود 1/0 درصد کاهش می دهد و افزایش وزن پـــر در جوجه های گوشتی را در بستر به دنبال خواهد داشت 5-ازدیاد یک یا چند اسیدهای آمینه
ضروری نیاز به اولین اسید آمینه محدود کننده رشد را افزایش خواهد داد .
کمبود جزئی پروتئین یا یکی از اسیدهای آمینه ضروری در مرغان تخمگذار سبب کاهش اندازه تخم مرغ میشود . با افزایش شدت کمبود ، تولید تخم مرغ کاهش می یابد ، مرغها کاهش وزن خواهند داشت و در شرایطی که کمبود نسبتاً شدید تر باشد مرغها قادر به جانشینی تعداد پرهایی که به طور طبیعی در روز از دست می دهند نخواهد بود . کمبود شدید پروتئین یا یکی از اسیدهای آمینه ضروری منجر
به پرریزی کامل و توقف تخمگذاری ، همراه با تحلیل ماهیچه و کاهش شدید وزن بدن خواهد شد .



13- اسیدهای آمینه مصنوعی :
خوشبختانه دو اسید آمینه بسیارمهم یعنی لیزین و متیونین برای جیره نویسی تجارتی به صورت نسبتاً خالص در دسترس است .
14- اثر ازدیاد اسیدهای آمینه در جیره :
گاهی در شرایط خاص ممکن است افزودن مقدار ناچیزی از یک اسید آمینه باعث کاهش رشد جوجه ها شود . هارپر اثر این گونه اسیدهای آمینه را به سه صورت ، نامتعادلی اسید آمینه ای ، رقابت اسیدآمینه ای یا سمومیت اسید آمینه ای مشخص کرده است . حالت نامتعادلی اسیدآمینه ای زمانی به خوبی روشن میشود که ازیک جیره کم پروتئین استفاده شود . در این شرایط وقتی اسیدآمینه ای که از نظر محدودیت رشد در درجه دوم

قرار داشته باشد به جیره افزوده شود سبب کاهش رشد میشود .و این کاهش رشد باافزودن اولین اسید آمینه محدود کننده رشد بر طرف میشود . کاهش رشد به دلیل عدم تعادل اسید آمینه ای به خوبی مشخص نیست اما به نظر میرسد که بعضی جهات با کنترل مصرف غذا در ارتباط باشد . در اغلب اوقات ممکن است با تغذیه اجباری ، تزریق انسولین یا نگهداری حیوانات در هوای سرد اثرات
عدم تعادل اسیدآمینه از بین برود . هنگامیکه جیره حاوی مقادیر حاشیه ای از تریونین باشد ازدیاد سرین فعالیت تریونین در هیدروژناز و تریونین آلدولاز را افزایش می دهد ، اما به نظرمیرسد قسمت اعظمی از کاهش رشد به کاهش مصرف غذا ، که از خصوصیات سایر نامتعادلهای اسیدآمینه ای است مرتبط باشد زمانی که جوجه های تغذیه شده باجیره های کم تریونین و تریپتوفان یا سایر اسیدهای آمینه باز منشعب متعادل شده خورانده شود ، نامتعدلی تریونینحاصل میشود .
در حال رقابت کاهش رشد ناشیاز از ازدیاد یک اسیدآمینه ساده با افزودن اسیدآمینه ای که از نظر ساختمانی مشابه با آن اسیدآمینه است بر طرف میشود . زیادی لوسین سبب کاهش رشد میشود مگر اینکه ایزولوسین و والین به جیره اضافه شود . همچنین ازدیاد ایزولوسین یا والین رشد را به شدت کاهش میدهد و مصرف لوسین بیشتر در جیره این اثرات را از بین میبرد .

افزایش لیزین در جیره طیور نیاز به آرژنین رابه شدت افزایش میدهد . نسبت لیزین به آرژنین قبل از اینکه افزایش مقدار جزیی لیزین بتواند رشد را کاهش دهد نمیتواند بیشتر از 1: 2/1 باشد .
جیره های حاوی کازئین به عنوان یک منبع پروتئینی برای جوجه های جوان نسبت سرین به آرژنین 1: 2/1 دارا هستند . احتیاج به
آرژنین در جیره های حاوی کازئین بیشتر از جیره های حاوی منابع پروتئینی کم لیزین است مازاد آرژنین بجز در مواقعی که کمبود لیزین وجود داردتأثیری در نیازبه لیزین ندارد احتمالاً به دلیل پایین بودن سوخت و ساز لیزین غلظت آن در پلاسما و مایع میان بافتی افزایش می یابد . آرژنین به این شدت تجمع نمی یابد به نظر میرسد سریعاً توسط جوجه ها تجزیه میشود . ممکن است این امر عاملی در تأثیر ناچیزآرژنین در سوخت و ساز لیزین به حساب آید .

مصرف بیش از حد بعضی از اسیدهای آمینه سمی میباشد این سمیت تا اندازه ای ولی نه به طور کامل ، با افزودن بعضی اسیدهای آمینه دیگر برطرف میشود . به خصوص متیونین در مقادیربالا نقصان دهنده رشد است .

تیروزین ، فنیل آلانین ، تریپتوفان و هیستیدین اگر از حد 2 تا 4 درصد بیشتر باشند سمی خواهند بود در صورتیکه جیره از نظر تیاسین یا اسید فولیک فقیر باشد ، گلیسین برای جوجه ها سمی میشود . با تأمین این فاکتورهای موثر در سوخت و ساز گلیسین ، جوجه ها می توانند مقادیر بالاتری از گلیسین را تحمل کنند . اثراتزیانآور ازدیاد اسیدهای آمینه بیشتر در جریان تحقیق در مورد احتیاجات اسیدهای آمینه یا تنظیم جیره های خاص مشاهده میشود .
اما در شرایط معمولی و عملی ، جیره ها بیشتر با شکل کمبودهای اسید آمینه مواجه هستند .

اسید آمینه چیست؟

پروتئینها ، زنجیره‌های خطی یا پلیمرهایی هستند که از ترکیب اسیدهای آمینه حاصل می‌شوند. اسید آمینه‌ها ، حروف الفبایی پروتئینها را تشکیل می‌دهند و چون امکانات بالقوه نامحدودی در طرز توالی و طول زنجیره اسید آمینه‌ها در تولید پروتئینها وجود دارد، از اینرو انواع بی‌شماری از پروتئینها نیز می‌توانند وجود داشته باشند.  



 


دیدکلی


پروتئینها ، زنجیره‌های خطی یا پلیمرهایی هستند که از ترکیب اسیدهای آمینه حاصل می‌شوند. اسید آمینه‌ها ، حروف الفبایی پروتئینها را تشکیل می‌دهند و چون امکانات بالقوه نامحدودی در طرز توالی و طول زنجیره اسید آمینه‌ها در تولید پروتئینها وجود دارد، از اینرو انواع بی‌شماری از پروتئینها نیز می‌توانند وجود داشته باشند.

اختلاف هر اسید با سایر اسیدهای آمینه ، در زنجیره جانبی هر یک از اسیدهای آمینه است. اسیدهای آمینه در آغاز تشکیل زمین ، به همراه سایر مواد آلی پیدا شدند. اسیدهای آمینه‌ای که در حضور پرتوهای فرابنفش بوجود آمدند، گوناگونی بسیار داشته‌اند. اما به دلایلی ناشناخته تنها بیست اسید آمینه ، آن هم از نوع L ، در یاخته زنده کاربرد پیدا کرد.


 


ساختار اسیدهای آمینه

 مقاله شیمی - ساختار اسید آمینه

ساختار اسید آمینه


هر اسید آمینه ، از یک کربن نامتقارن به نام کربن آلفا تشکیل یافته است که با چهار گروه مختلف کربوکسیل (COOH) اتم هیدروژن ، گروه آمینه بازی (NH2-) و یک زنجیره غیر جانبی (R-) پیوند برقرار می‌کند. ریشه R ممکن است یک زنجیره کربنی و یا یک حلقه کربنی باشد. عوامل دیگری مانند الکل ، آمین ، کربوکسیل و نیز گوگرد می‌توانند در ساختمان ریشه R شرکت کنند. زنجیره جانبی خود چندین اتم کربن دارد و آنها را به ترتیبی که از کربن آلفا ، فاصله می‌گیرند، با حروف بتا (β) ، گاما (γ) و دلتا (δ) نشان می‌دهند.

اگر در حالی که عامل COOH روی کربن آلفا قرار داد عامل NH2 روی کربنهایی غیر آلفا قرار گیرد. نوع اسید آمینه به β ، γ یا δ تغییر خواهد کرد. اسیدهای آمینه آزاد به مقدار بسیار ناچیز در سلولها وجود دارند. بیشتر اسیدهای آمینه آلفا در سنتز پروتئین شرکت می‌کنند، در صورتی که اسیدهای آمینه بتا ، گاما و دلتا واسطه‌های شیمیایی هستند. بیشتر اسیدهای آمینه در PH هفت به صورت دو قطبی در می‌آیند یعنی گروه NH2 پروتون می‌گیرد و گروه COOH هیدروژن خود را از دست می‌دهد و به صورت -COO- در می‌آید.
ایزومری در اسیدهای آمینه
مطابق قرار داد اگر ساختمان فضایی یک اسید آمینه را در نظر بگیریم، چنانچه عامل NH2 که به کربن آلفا متصل است در طرف چپ باشد، می‌گوییم که این اسید آمینه از نوع L است و هرگاه عامل NH2 در طرف راست کربن آلفا قرار گیرد، گوییم که این اسید آمینه از نوع ∆ است. برخلاف قندهای طبیعی که از نوع دلتا هستند، اسیدهای آمینه طبیعی همگی از نوع L می‌باشند. ایزومرها را انانتیومر می‌گویند.


 


انواع اسیدهای آمینه



• گلیکوکول (Gly):گلیکوکول که گلیسین نیز نامیده می‌شود و تنها اسید آمینه‌ای است که فاقد کربن ناقرینه است و در ساختمان پروتئینهایی مانند کلاژن ، الاستین و رشته ابریشم به مقدار فراوان وجود دارد.
• آلانین (Ala): در تمام پروتئینها فراوان است.

 مقاله شیمی - ساختار  اسید آمینه

ساختار اسید آمینه


• والین (Val): اسید آمینه ضروری برای انسان است و به مقدار کم در بیشتر پروتئینها یافت می‌شود.
• لوسین (Leu): اسید آمینه ضروری برای انسان بوده و در بیشتر پروتئینها به مقدار زیاد وجود دارد.
• ایزولوسین (Ile): اسید آمینه ضروری برای انسان است که به مقدار کمتر از اسیدهای آمینه دیگر پروتئینها وجود دارد. ایزولوسین دو کربن ناقرینه دارد.
اسید آمینه الکل‌دار
• سرین (Ser): اسید آمینه‌ای است که در رشته‌های ابریشم بسیار فراوان بوده و در ساختمان چربیها و پروتئینهای مرکب نیز شرکت می‌کند.
• تره اونین (Thr): اسید آمینه الکل‌داری است که برای انسان ضروری بوده و مانند ایزولوسین یک کربن ناقرینه اضافی دارد.
اسیدهای آمینه گوگرددار
• سیستئین (Cys): این اسید آمینه نقش مهمی در ساختمان فضایی پروتئینها بر عهده دارد زیرا عامل تیول (SH-) دو مولکول سیستئین در یک زنجیره پلی پپتیدی و یا دو مولکول سیستئین در دو زنجیره پلی پپتیدی با از دست دادن هیدروژن پیوند کوالان می‌سازند و در نتیجه دو مولکول سیستئین تبدیل به اسید آمینه دیگری به نام سیستئین می‌گردند.
• متیونین (Met): متیونین از اسیدهای آمینه ضروری برای انسان است که مقدار آن در پروتئینها نسبتا کم است.
دی اسیدهای منو آمینه
اسیدهای آمینه‌ای هستند که دارای یک آمین و دو عامل کربوکسیل هستند و به اسید آمینه اسیدی مشهورند.
• اسید آسپارتیک (Asp): در پروتئینها به مقدار زیاد یافت می‌شود. اسیدیته این اسید آمینه زیاد است.
• اسید گلوتامیک (Glu): مقدار آن در پروتئین زیاد است و نقش مهم آن انتقال عامل آمین در واکنشهای بیوشیمیایی است.
اسیدهای آمینه آمیدی
این ترکیبات روی ریشه R دارای یک عامل آمیدی هستند. این اسیدهای آمینه در سنتز پروتئینها شرکت نموده و نقش مهمی را در انتقال آمونیاک دارا هستند.
• گلوتامین (Gln)
• آسپاراژین (Asn)


 


اسیدهای آمینه دی آمین


 مقاله شیمی - اسید های آمینه دی آمین

 

این اسیدهای آمینه دارای یک عامل آمین اضافی هستند.
• لیزین (Lys): این اسید آمینه برای انسان ضروری بوده و در بیشتر پروتئینها مخصوصا در بعضی از پروتئینها مانند هیستونها به مقدار فراوان دیده می‌شود. لیزین در سنتز کلاژن نیز شرکت می‌کند. ولی پس از تشکیل کلاژن ، لیزین به دلتا هیدروکسی لیزین تبدیل می‌شود.
• آرژنین (Arg): این اسید آمینه در پروتئینهایی مانند هیستون و پروتامین بسیار فراوان است. آرژنین بسیار بازی است. گروه انتهای این اسید آمینه را که شامل سه ازت می‌باشد، گوانیدین می‌نامند.

 
 
 

اسیدهای آمینه حلقوی


بعضی از این اسیدهای آمینه به علت دارا بودن حلقه بنزنی ، عطری (آروماتیک) نامیده می‌شوند و برخی دیگر دارای یک حلقه هترو سیلیک هستند.
• فنیل آلانین (phe): از اسیدهای آمینه ضروری برای انسان بوده و در پروتئینها به مقدار فراوان یافت می‌شوند. در ساختمان این اسید آمینه یک حلقه بنزنی و یک زنجیر جانبی آلانین شرکت دارد.
• تیروزین (Thr): این اسید آمینه به مقدار فراوان در پروتئینها دیده می‌شود. حلالیت آن در آب کم است. تیروزین را پاراهیدروکسی فنیل آلانین هم می‌نامند. زیرا از اکسیداسیون فنیل آلانین حاصل می‌شود.
• تریپتوفان (Trp): اسید آمینه ضروری برای انسان است که به مقدار کم در پروتئینها وجود دارد.
• هیستیدین (His): این اسید آمینه در تمام پروتئینها به مقدار اندکی وجود دارد و فقط مقدار آن در هموگلوبین نسبتا زیاد است.
• پرولین (Pro): اسید آمینه‌ای است که در پروتئینهایی مانند کلاژن و رشته‌های ابریشم به مقدار فراوان دیده می‌شود. این اسید آمینه نقش مهمی در ساختمان فضایی پروتئینها به عهده دارد. در حقیقت پرولین که از حلقه ایمین مشتق می‌شود، یک اسید ایمینه است. در کلاژن تعدادی از پرولینها به هیدروکسی پرولین تبدیل می‌شود.


اسیدهای آمینه ضروری


از نظر تغذیه ، اسید آمینه‌ها را به دو دسته ضروری و غیر ضروری تقسیم می‌کنند. اسیدهای آمینه ضروری ، اسیدهای آمینه‌ای هستند که سلولها قادر به سنتز نیستند، در صورتی که اسیدهای آمینه غیر ضروری توسط سلولها از سایر مواد ساخته می‌شوند. نوع اسیدهای آمینه ضروری در نزد گونه‌های مختلف جانداران متفاوت است.